Vừa tảng sáng, hội đồng các niên trưởng trong dân nhóm họp cùng với các thượng tế và luật sĩ. Họ cho điệu Đức Giêsu đến để tra vấn… Mọi người cùng hỏi: “Ông là Con Thiên Chúa ư?” Ngài đáp: “Các ông nói đúng, Ta là Con Thiên Chúa.” Nghe thế, nộ khí bừng lên, họ đồng thanh la lớn: “Chúng ta còn cần chứng cớ chi nữa? Vì chính chúng ta đã nghe từ miệng hắn.” Đoạn tất cả bọn họ chỗi dậy và giải Ngài đến Philatô (Lc 22:66-23:1).

Các thượng tế và luật sĩ phải đưa Đức Giêsu đến Philatô bởi vì lúc bấy giờ người Do thái không có quyền lên án tử cho bất cứ ai nếu như không được chính quyền Rôma chuẩn y. Nhưng sau khi hè nhau kéo Chúa đến trước mặt quan tổng trấn, họ lại không dám tố Ngài tội lộng ngôn, vì biết như thế sẽ thất bại chua cay. Philatô sẽ cho là chuyện mê tín tôn giáo, không thuộc phạm vi xét xử của ông ta. Thế nên, để có sức thuyết phục, họ không chơi đòn tôn giáo, song là chính trị.

Chắc hẳn người Do thái còn nhớ có lần Philatô cho diễn quân vào thành Giêrusalem với các cờ hiệu có hình hoàng đế dẫn đầu. Luật Do thái cấm mang hình tượng các thần ngoại vào khuôn viên thành thánh, vì như thế là một sự sỉ nhục tôn giáo. Thời bấy giờ, hoàng đế Cêsarê được xem như một vị thần. Thế nên các vị tổng trấn trước đây, mỗi lần có cuộc diễn quân vào thành, đều cho cất bức hình của hoàng đế khỏi cờ hiệu. Nhưng đến thời Philatô, ông đã chẳng coi luật lệ tôn giáo của người Do thái ra gì, nên trong một cuộc diễn hành vào thành ban đêm, Philatô nhất quyết cho quân lính mang tượng hoàng đế đi đầu, bất chấp sự chống đối kịch liệt của người Do thái.

Khi biết Philatô không chú trọng lắm đến vấn đề tôn giáo, hội đồng người Do thái đã tố cáo Đức Giêsu về ba điểm thuộc phạm vi chính trị: thứ nhất, “Tên này, chúng tôi bắt gặp đã xúi dân nổi loạn;” thứ hai, “Tên này ngăn cản việc nộp thuế cho hoàng đế Cêsarê;” thứ ba, “Tên này xưng mình là vua” (Lc 23:2).

Cả ba điều tố cáo đều dối trá. Họ biết thế. Nhưng khi mục đích đã mù quáng lầm lạc thì phương thế đúng sai nào có quan hệ gì. Miễn sao đạt được như ý mới thôi.

Dầu rất nhạy bén với bản chất hay làm loạn của người Do thái, và dầu đã thẳng tay trừng trị những kẻ dấy loạn, “hoà máu với lễ tế của họ” (Lc 13:1), Philatô đã không bị hoả mù chính trị che mắt.

Rõ ràng Philatô thấy Đức Giêsu vô tội (Lc 23:14). Có ít nhất bốn lần ông ta tìm cách tránh né việc lên án tử cho Đức Giêsu. Lần thứ nhất, ông bảo người Do thái hãy tự giải quyết lấy chuyện nội bộ tôn giáo của mình (Gn 19:6). Lần thứ hai, ông trao vụ án qua cho Hêrôđê xét xử. Lần thứ ba, ông muốn thuyết phục người Do thái tha cho Đức Giêsu theo như quy định cho phép ông thi hành trong mỗi dịp lễ lớn. Lần thứ tư, ông đưa giải pháp dung hoà: đánh Giêsu một trận nên thân rồi thả về (Lc 23:15-23).

Muốn giết Chúa mà quan tổng trấn cứ đòi tha. Thấy ba lá bài chính trị không đi tới đâu, người Do thái quay sang con tẩy cuối cùng: “Nếu ông tha cho tên ấy là ông thất nghĩa với hoàng đế. Ai xưng mình là vua, tất làm phản với Hoàng đế” (Ga 19:12). Theo luật công bình của đế quốc Rôma, mỗi địa phương đều có quyền khiếu nại với hoàng đế về tình trạng cai trị của các quan chức Rôma. Thế nên, khi thấy chiếc ghế tổng trấn của mình bị áp đảo, khi mà tình hình vinh thân phì gia bị đe doạ, Philatô lập tức đầu hàng. Bên ngoài rất hùng, nhưng bên trong rất hèn. Công lý đã bị lợi ích cá nhân vùi dập. Bản án được thông qua. Chúa Giêsu vô tội mà phải chết.

Nhưng nếu chỉ thế thôi thì chẳng có gì lạ lắm, vì như hôm nay, vẫn còn biết bao người vô tội phải mang án tử. Biết bao tù nhân phải lên ghế điện cách oan uổng. Biết bao thai nhi bị ném vào thùng rác cách vô tình và vô trách nhiệm. Song điều đáng nói ở đây là Đức Giêsu, Đấng vô tội, đã tự nguyện chấp nhận cái chết bất công đó để giải án bất nhân cho con người.

Bản án càng nói lên tính chất hàm hồ, giả dối, ác độc, ghen tị, ích kỷ nơi con người bao nhiêu càng làm nổi bật tình thương cứu độ nơi thập giá của Đức Kitô bấy nhiêu. Sự sống của ơn cứu độ đã thật sự tuôn trào từ thập giá. Những chứng từ sau đây đã khẳng định điều đó:

Thứ nhất, lời kêu van thống thiết “Lạy Cha, xin tha cho chúng vì chúng không biết việc chúng làm” (Lc 23:34) đã phát ra từ miệng Đức Giêsu trên khổ giá. Một nhà chú giải Kinh thánh nhận xét: “Chúa Giêsu đã nói nhiều câu tuyệt vời, nhưng câu ‘xin tha cho chúng’ trên thánh giá là một trong những câu tuyệt vời nhất.” Thiên Chúa đã can thiệp bằng cách đón nhận khổ đau để tha thứ tội lỗi con người.

Từ Thánh giá lời hứa Nước Trời cũng được trao ban. Đức Giêsu nói với [người trộm lành]: “Hôm nay, ngươi sẽ ở trên thiên đàng làm một với Ta” (Lc 23:43). Như thế, ơn cứu độ đã linh nghiệm. Loài người được ơn thoát khỏi án chết để tiến vào cõi sống.

Thánh Luca cũng ghi nhận: đoàn lũ dân chúng khi nhìn lên thánh giá, chứng kiến cảnh Chúa Giêsu trút hơi thở đã đấm ngực ăn năn. Cả viên bách quản cũng phải thốt lên: “Đúng thật, ông này là người công chính” (Lc 23:47). Như thế, lời Chúa Giêsu nói “Khi được giương cao lên mặt đất, Ta sẽ kéo mọi người đến cùng Ta” đã được ứng nghiệm. Người ta đã nhận ra Đức Giêsu là ai. Và khi tin nhận ra Ngài, họ có được sự sống đời đời nơi tâm hồn (Ga 3:15).

Thế đấy, Đức Giêsu-như lời vị tông đồ dân ngoại xác quyết-Đấng không hề biết tội, nhưng vì ta, Ngài đã tình nguyện trở thành tội nhân và gánh chịu hậu quả của tội là sự chết ô nhục trên Thập giá. Vậy, chúng tôi nài xin anh em hãy mau làm hoà và trở về cùng Thiên Chúa. Vì “đây là thời đại sủng; đây là ngày cứu độ” (2 Cr 5:20 – 6:2).