THIÊN CHÚA CHÍ LINH TAM VỊ NHẤT THỂ

CHÚNG NHÂN HÈN MỌN MỘT ĐỜI ĐA ĐOAN

Một Chúa Ba Ngôi là đệ nhất mầu nhiệm, phàm nhân không thể giải thích đầy đủ, chỉ tương đối để có thể hiểu với trí tuệ phàm nhân mà thôi. Thánh Phaolô nói: “Sự giàu có, khôn ngoan và thông suốt của Thiên Chúa sâu thẳm dường nào! Quyết định của Người, ai dò cho thấu! Đường lối của Người, ai theo dõi được! Thật vậy, ai đã biết tư tưởng của Chúa? Ai đã làm cố vấn cho Người?” (Rm 11:33-34).

Chắc là chúng ta không quên truyện kể về Thánh GM TS Augustinô, một người giỏi giang, thông minh xuất chúng, đã từng suy luận về Chúa Ba Ngôi mà không sao hiểu nổi, đành “bó tay” và đầu hàng vô điều kiện. Truyện kể rằng Thánh Augustinô cố tìm cách giải thích về Thiên Chúa Tam Vị Nhất Thể thì gặp một em bé ngồi múc nước biển đổ vào cái hang, thấy lạ nên ngài hỏi: “Cháu làm gì thế?”. Em bé trả lời: “Cháu tát nước biển”. Thánh nhân ngạc nhiên: “Làm sao cháu tát cạn được biển?”. Đứa bé vô tư nói: “Việc cháu làm đây còn dễ hơn việc ông đang suy nghĩ”. Thánh Augustinô giật mình và tỉnh ngộ!

Kinh Thánh cho biết rằng Thiên Chúa Ba Ngôi, Đấng Tam Vị Nhất Thể, là THIÊN CHÚA DUY NHẤT (Xh 20:3; Xh 34:14; Đnl 4:35; Đnl 4:39; Đnl 5:7; Đnl 6:4; Đnl 32:39; Kn 12:13; Is 43:10-13; Is 44:8; Is 45:5-6; Is 46:9; Đn 14:41; Hs 13:4; Mc 12:29; Ga 5:44; Ga 17:3; 1 Cr 8:4; 1 Tm 2:5; Gl 3:20), và Ngài có BA NGÔI – Tân Ước không dùng từ Ba Ngôi nhưng có cách nói khác cho biết Thiên Chúa có ba ngôi (Mt 28:19; 2 Cr 13:14; Ep 2:18).

Đặc biệt là lời xác định của Đức Giêsu Kitô cho biết về Ba Ngôi: “Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn. Người sẽ không tự mình nói điều gì, nhưng tất cả những gì Người nghe, Người sẽ nói lại, và loan báo cho anh em biết những điều sẽ xảy đến. Người sẽ tôn vinh Thầy, vì Người sẽ lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em. Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy. Vì thế, Thầy đã nói: Người lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em” (Ga 16:13-15).

Thiên Chúa là Đấng như thế nào? Ngài “là THẦN các thần, là CHÚA các chúa, là THIÊN CHÚA VĨ ĐẠI, dũng mãnh, khả uý, không thiên vị ai và không nhận quà hối lộ, xử công minh cho cô nhi quả phụ, yêu thương ngoại kiều, và cho họ bánh ăn, áo mặc” (Đnl 10:17-18). Chúng ta đã và đang tin nhận Ngài, vấn đề quan trọng là vững tin suốt đời: “Chúng ta không nhận biết một thần nào khác ngoài Thiên Chúa” (Gđt 8:20). Vả lại, luật dạy chúng ta “phải kính sợ, phải phụng thờ, phải gắn bó, phải ca tụng” (Đnl 10:19-21).

Trong hình học, chúng ta thấy Tam Giác Đều là loại tam giác đặc biệt – luôn có các cạnh, góc, đường cao, trung tuyến,… hoàn toàn bằng nhau. Thật lạ lùng quá! Dù chỉ là hình học nhưng nó đã cho chúng ta thấy “cái lạ” trong loại tam giác độc đáo đó. Ai tạo nên? Không một thiên tài nào có thể tạo nên, mà chính là Thiên Chúa Ba Ngôi toàn năng đã tạo nên. Người ta chỉ phát hiện những gì đã có sẵn, gọi là sáng kiến hoặc phát minh, chứ không sáng tạo.

Chắc chắn không có bất cứ một thần linh nào như Thiên Chúa của chúng ta, Đấng mà chúng ta hết lòng tôn thờ. Chỉ một Chúa mà lại có ba Ngôi Vị – một mà ba, ba mà một, gọi là Tam Vị Nhất Thể (Trinitas, Trinity, Trinité). Trí tuệ phàm phu tục tử của nhân loại không thể suy luận và chứng minh bằng bất kỳ cách nào trọn vẹn nhất, ngay cả trí tuệ các thiên thần cũng không thể hiểu. Vì thế, Tam Vị Nhất Thể chỉ có thể hiểu được bằng “trí tuệ” của Đức Tin. Và chúng ta cũng chẳng có đức tin nếu không được chính Ngài trao ban, như Đức Giêsu đã xác định: “Chẳng ai đến với tôi được, nếu Chúa Cha là Đấng đã sai tôi, không lôi kéo người ấy” (Ga 6:44).

Cũng chính Thiên Chúa Tam Vị Nhất Thể đó là Đấng đã tác tạo nên mọi sự – người và vật, hữu hình và vô hình. Và Ngài đã được Đức Khôn Ngoan ca tụng: “Đức Chúa đã dựng nên ta như tác phẩm đầu tay của Người, trước mọi công trình của Người từ thời xa xưa nhất. Ta đã được tấn phong từ đời đời, từ nguyên thuỷ, trước khi có mặt đất. Khi chưa có các vực thẳm, khi chưa có mạch nước tràn đầy, ta đã được sinh ra. Trước khi núi non được đặt nền vững chắc, trước khi có gò nổng, ta đã được sinh ra, khi Đức Chúa chưa làm ra mặt đất với khoảng không, và những hạt bụi đầu tiên tạo nên vũ trụ” (Cn 8:22-26). Thiên Chúa toàn năng, biến không thành có.

Khôn và Khốn rất dễ lầm lẫn – giống như Việt ngữ chỉ khác nhau ở “dấu sắc” mà thôi. Thật vậy, Kinh Thánh xác định và giải thích: “Hết những ai không chịu nhìn nhận Thiên Chúa, tự bản chất là những kẻ ngu si. Từ những vật hữu hình tốt đẹp, chúng không đủ khả năng nhận ra Đấng hiện hữu, và khi chiêm ngắm bao công trình, chúng cũng không nhận biết Đấng Hoá Công. Thế mà, lửa với gió, hay làn khí thoảng qua, hay tinh tú bầu trời, hay nước chảy cuồn cuộn, hay đèn trời thắp sáng, chúng lại coi là thần, là những bậc quản cai hoàn vũ” (Kn 13:1-2).

Thiên Chúa vẫn không ngừng sáng tạo. Có biết bao điều mới lạ và thú vị. Đức Khôn Ngoan tiếp tục ca tụng: “Đã có ta hiện diện khi Người thiết lập cõi trời, khi Người vạch một vòng tròn trên mặt vực thẳm, khi Người làm cho mây tụ lại ở trên cao và cho các mạch nước vọt lên từ vực thẳm, khi Người định ranh giới cho biển, để nước khỏi tràn bờ, khi Người đặt nền móng cho đất. Ta hiện diện bên Người như tay thợ cả. Ngày ngày ta là niềm vui của Người, trước mặt Người, ta không ngớt vui chơi, vui chơi trên mặt đất, ta đùa vui với con cái loài người” (Cn 8:31). Thiên Chúa tối thượng, nhưng Ngài lại vui thích ở giữa chúng ta – những kẻ hèn hạ.

Vô cùng kỳ diệu đối với công trình sáng tạo của Chúa Ba Ngôi – cả thiên nhiên và tâm linh, cả hữu hình và vô hình. Ngài là “Đấng sáng tạo mọi loài” và là “tác giả của muôn vẻ đẹp” (Kn 13:3). Chúng ta chỉ còn biết cúi đầu cảm tạ và tuyên xưng Ngài không ngừng theo khả năng và nỗ lực của mình.

Sau khi nhìn ngắm thiên nhiên và nhìn lại chính mình, Thánh Vịnh gia đã cảm nhận và rồi bụng bảo dạ: “Ngắm tầng trời tay Chúa sáng tạo, muôn trăng sao Chúa đã an bài, thì con người là chi, mà Chúa cần nhớ đến, phàm nhân là gì, mà Chúa phải bận tâm?” (Tv 8:4-5). Ngài không chỉ “cho con người chẳng thua kém thần linh là mấy”, mà lại còn “ban vinh quang danh dự làm mũ triều thiên”, và “cho làm chủ công trình tay Chúa sáng tạo, đặt muôn loài muôn sự dưới chân” (Tv 8:8). Muôn loài đó là gì? Là “chiên bò đủ loại, nào thú vật ngoài đồng, nào chim trời cá biển, mọi loài ngang dọc khắp trùng dương” (Tv 8:9). Thật diễm phúc cho loài người chúng ta! Người Việt có câu: “Trời sinh voi, sinh cỏ”. Câu tục ngữ ngụ ý công nhận sự quan phòng của Thiên Chúa, đồng thời cũng mặc nhiên tôn vinh Ngài.

Như vậy là tâm linh, là hữu thần chứ không vô thần, dù bề ngoài người ta không công nhận. Và như thế cũng là tuyên xưng Thiên Chúa Ba Ngôi. Thật vô lý khi những người tự nhận là vô thần hoặc vô tín ngưỡng mà lại thắp nhang khấn vái, xem tử vi, coi bói toán, cúng sao giải hạn,… Tự mâu thuẫn như vậy để làm gì? Tin vào cái gì và có ích gì? Ca dao nói: “Dẫu xây chín bậc phù đồ, không bằng làm phước cứu cho một người”. Cứ ngang nhiên cướp của, hại người, rồi thắp nhang khấn vái. Thế là xong ư? Thần linh nào dám chứng giám?

Quả thật, niềm tin và đức tin vô cùng quan trọng trong cuộc sống – dù đời thường hoặc tâm linh. Chính đức tin làm cho người ta được nên công chính. Thánh Phaolô nói: “Một khi đã được nên công chính nhờ đức tin, chúng ta được bình an với Thiên Chúa, nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta. Vì chúng ta tin, nên Đức Giêsu đã mở lối cho chúng ta vào hưởng ân sủng của Thiên Chúa, như chúng ta đang được hiện nay; chúng ta lại còn tự hào về niềm hy vọng được hưởng vinh quang của Thiên Chúa” (Rm 5:1-2).

Trong lòng có tin thì mới kính sợ Thiên Chúa, nhưng kính sợ như thế nào cho đúng? Tác giả sách Châm Ngôn định nghĩa: “Kính sợ Đức Chúa là gớm ghét điều dữ” (Cn 8:13). Rất ngắn gọn, rất súc tích. Tin khi vui mừng, khi may mắn, đó là chuyện bình thường. Tin khi gian nan khốn khổ mới đáng kể, đó mới là đức tin đích thực. Lửa thử vàng, gian nan thử sức (tục ngữ). Ví phỏng đường đời bằng phẳng cả, anh hùng hào kiệt có hơn ai? (Phan Bội Châu).

Có nhiều thứ khiến người ta tự hào, nhưng niềm tự hào của Kitô hữu lại khác hẳn với đời thường. Thánh Phaolô đã xác nhận: “Nhưng không phải chỉ có thế; chúng ta còn TỰ HÀO khi gặp gian truân, vì biết rằng: ai gặp gian truân thì quen chịu đựng; ai quen chịu đựng thì được kể là người trung kiên; ai được công nhận là trung kiên thì có quyền trông cậy. Trông cậy như thế, chúng ta sẽ không phải thất vọng, vì Thiên Chúa đã đổ tình yêu của Người vào lòng chúng ta, nhờ Thánh Thần mà Người ban cho chúng ta” (Rm 5:3-5). Một loạt các động thái liên quan với nhau rất lô-gích. Cũng nhờ tin tưởng mà hy vọng, hy vọng vì yêu mến, và nhờ yêu mến mà được đầy tràn Thần Khí – Chúa Thánh Thần. Thật kỳ diệu biết bao!

Lúc còn tại thế, Chúa Giêsu đã có lần nói với các môn đệ: “Thầy còn nhiều điều phải nói với anh em. Nhưng bây giờ, anh em không có sức chịu nổi” (Ga 16:12). Ngài biết bản tính nhân loại quá yếu đuối, không đủ sức chịu nổi cú “sốc” mạnh. Cái già mới thì cũng lạ, bởi vậy rất cần khả năng tiếp thu và nhạy bén – có người mau, có người chậm. Mưa dầm thấm sâu. Cứ từ từ, chậm mà chắc. Thà vậy còn hơn cổ hủ, cố chấp.

Không phải Chúa Giêsu không muốn nói ra điều bí ẩn, mà Ngài chưa nói, vì phàm nhân chưa đủ mức hiểu, nghĩa là Ngài sẽ nói. Thật vậy, Ngài hứa: “Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn. Người sẽ không tự mình nói điều gì, nhưng tất cả những gì Người nghe, Người sẽ nói lại, và loan báo cho anh em biết những điều sẽ xảy đến” (Ga 16:13). Rồi chính Ngài đã xác nhận điều liên quan Thiên Chúa Ba Ngôi: “Người sẽ tôn vinh Thầy, vì Người sẽ lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em. Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy. Vì thế, Thầy đã nói: Người lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em” (Ga 16:15). Chúa Thánh Thần đã, đang và sẽ mãi mãi tác động nơi mỗi người chúng ta, vấn đề là chúng ta có theo cách của Ngài hay không.

Mặc dù hèn tài, thiển ý, nhưng chắc chắn chúng ta vẫn có nhiều cách tuyên xưng Chúa Ba Ngôi, một trong các cách đó là làm dấu: Nhân Danh Chúa Cha, và Chúa Con, và Chúa Thánh Thần. Rất đơn giản nhưng lại rất quan trọng. Đúng vậy, chúng ta phải thành tâm LÀM DẤU chứ đừng bây giờ LÀM GIẤU. Sai một ly đi ngàn dặm. Và đừng làm vội vã, làm cho xong lần. Thật ý nghĩa khi chúng ta làm dấu kép: “Lạy Chúa chúng con, vì dấu Thánh Giá, xin chữa chúng con cho khỏi kẻ thù”.

Thánh Phaolô căn dặn: “Dù ăn, dù uống, hay làm bất cứ việc gì, anh em hãy làm tất cả để tôn vinh Thiên Chúa” (1 Cr 10:31). Không quan trọng về việc làm, mà quan trọng về cách làm, đặc biệt là ý làm vì yêu mến Chúa. Nhờ đó mà việc gì cũng có giá trị. Có lần Chúa Giêsu đã “trách yêu” bằng cảnh báo này: “Cho đến nay, anh em đã CHẲNG XIN GÌ NHÂN DANH THẦY. Cứ xin đi, anh em sẽ được, để niềm vui của anh em nên trọn vẹn” (Ga 16:24).

Lạy Thiên Chúa Ba Ngôi chí thánh, chí minh và chí thiện, xin củng cố đức tin nơi chúng con, xin giúp chúng con sống khiêm nhường và luôn tín thác vào Ngài. Lạy Cha hằng hữu, xin thương xót và tha thứ những tội lỗi do chúng con cứng lòng hoặc yếu đuối. Giờ đây, chúng con nhận thức rằng chúng con sẽ chẳng làm được gì nếu không có Ngài. Xin liên kết chúng con bằng sợi tình thương xót, để chúng con nên một như Ba Ngôi Thiên Chúa. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.

TRẦM THIÊN THU