ĐỨC MARIA, MẸ THIÊN CHÚA
Trần Mỹ Duyệt
“Maria là một thụ tạo
tuyệt vời ân sủng, không phải là thượng
đế. Thiên Chúa đã muốn người trở
nên mẹ của Con Ngài theo nhân tính. Người không hình
thành trong dạ mình thiên tính của Ngài. Thiên tính ấy
đã hiện hữu từ trước và đã đến
trong cung lòng người bằng quyền năng của
Chúa Thánh Thần để hợp nhất trong Thiên Chúa làm
người qua Chúa Giêsu Cứu Thế.” [1]
Maria là Mẹ Thiên Chúa. Đây là một trong 4 tín
điều về Đức Mẹ của Giáo Hội Công
Giáo. Đó là:
1. Đức Maria Mẹ Thiên Chúa.
2. Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội.
3. Đức Maria Trọn Ðời Ðồng Trinh.
4. Đức Maria Hồn Xác Lên Trời.
Cả 4 tín điều trên đều rất cao
cả, nhiệm mầu, khó hiểu đối với lý trí
tự nhiên và con mắt người trần, nhưng tín
điều Mẹ Thiên Chúa là cao siêu nhất, vì nó đụng
chạm đến Thiên Chúa. Thánh Augustine (354-430 AD) khi giảng
về ơn trọng đại mà Thiên Chúa đã thực hiện
nơi Đức Maria, đã nói: “Ngài đã biết mẹ Ngài trong tiền định,
ngay trước khi Ngài tạo dựng nên Mẹ; là Thiên
Chúa, ngay trước đó, Ngài đã tạo nên mẹ của
Đấng, như là con người, Ngài được tạo
nên, Ngài biết mẹ là mẹ của Mình”. Và : “Ngài chọn người Mẹ mà Ngài
đã tạo dựng; Ngài tạo dựng người Mẹ
mà Ngài đã chọn.” [2]
Cụm từ “Mẹ Thiên Chúa” đã xuất hiện
từ thế kỷ thứ ba. Nó được dùng trong phụng
vụ của một vài giáo hội, bao gồm cả Giáo Hội
Công Giáo Roma. Mẹ Thiên Chúa cũng là một trong các chủ
đề được thảo luận tại Công Đồng
Ephesô năm 431. Các nghị phụ lúc đó đã dùng nguyên
ngữ Hy Lạp gọi Đức Mẹ là Theotókos (có
nghĩa là “người mang Thiên Chúa” hoặc “ Người
sinh ra Thiên Chúa”). Các ngài gọi Mẹ là Theotokos để phản
lại với chủ thuyết của Nestorius, Giám Mục
Constantinople, khi ông nêu lên chủ thuyết phân chia bản
tính và con người của Chúa Cứu Thế. Theo ông, nhân
tính của Chúa Cứu Thế và thiên tính của Ngài, đó
là hai chủ thể hoàn toàn khác nhau và không có sự kết hợp
với nhau. Cũng theo Nestorius, Đức Maria chỉ sinh
ra Đức Kitô chứ không sinh ra được Thiên Chúa.
Maria là mẹ nhân tính của Ngài, điều mà một cách
rõ ràng hoàn toàn tách khỏi Thiên Tính của Ngài – Chúa Giêsu là hai
con người trong một thân xác.
Ðức tin vào bốn Tín Ðiều về Ðức Mẹ
đã được truyền dạy trong Hội Thánh từ
thời các Tông Ðồ và được tóm tắt bằng
Kinh Kính Mẹ Thiên Chúa Cực Thánh của Thánh Ephraem xứ
Syria (năm 306-373). Ngài viết:
“Ôi lạy Ðức Nữ Ðồng Trinh, Mẹ
Thiên Chúa Tinh Tuyền, Ðức Nữ rất vinh quang, rất
nhân từ, cao sang hơn thiên đàng, trong trắng hơn
ánh quang mặt trời, hơn các tia sáng… Mẹ cưu mang
Thiên Chúa và Ngôi Lời theo nhân tính, mà vẫn giữ trọn
đức đồng trinh trước khi sanh con, và vẫn
còn là một trinh nữ sau khi sanh con.”[3]
Ðức Giêsu Kitô là Thiên Chúa Nhập Thể. Vì thế,
Ngài là Ngôi Hai Thiên Chúa với hai bản tính: Là Thiên Chúa thật
và là người thật. Bản tính Thiên Chúa và loài người
của Người không thể tách rời nhau được.
Vì Ðức Kitô là Thiên Chúa làm người (Colossians 2:9, Galatians
1:1,14), nên nếu Ðức Maria là Mẹ Ðức Kitô, thì Người
cũng chính là Mẹ Thiên Chúa. Điều lạ lùng là Tín
điều Mẹ Thiên Chúa sau này cũng lại được
Lutherô, và Calvin những nhà sáng lập các giáo phái Tin Lành đồng
chấp nhận. Martin Lutherô, người sáng lập đạo
Tin Lành viết: “Thật là chính đáng khi gọi Mẹ
không những là mẹ con người, nhưng còn là Mẹ
Thiên Chúa… Chắc chắn rằng Ðức Maria là Mẹ của
Thiên Chúa thật.”[4]
Ông lý luận: “Thiên Chúa được sinh
ra… Hài Nhi uống sữa của Mẹ mình là Ðấng có từ
muôn thủa, Người có trước khi có thế gian, và
Người tạo dựng trời, đất… Hai bản
tính này kết hợp quá mật thiết với nhau đến
nỗi chỉ có một Thiên Chúa và Chúa, mà Mẹ Maria cho
Thiên Chúa bú, tắm rửa cho Thiên Chúa, ru Người, và bồng
bế Người.”[5]
Và ông đã kết luận: “Loài người
đã gồm tóm tất cả vinh quang Mẹ trong một
câu: Mẹ Thiên Chúa. Không ai có thể nói gì cao sang hơn về
Mẹ, dù người đó có nhiều lưỡi như
lá trên cây.”[6]
Nhìn vào Thánh Kinh, những gì mà các Thánh Giáo Phụ,
những học giả Thánh Kinh trình bày về vai trò Mẹ
là Mẹ Thiên Chúa đã được Thánh Sử Luca, vị
thánh sử đã viết nhiều về cuộc đời
thơ ấu của Chúa Giêsu ghi lại bằng những lời
mà các mục tử đã nói với nhau sau khi họ
được nghe loan báo Tin Mừng: “Nào chúng ta sang Belem,
để xem sự việc đã xảy ra, như Chúa
đã tỏ cho ta biết.”Họ liền hối hả ra
đi. Đến nơi, họ gặp bà Maria, ông Giuse, cùng
với Hài Nhi đặt nằm trong máng cỏ. Thấy thế,
họ liền kể lại điều đã được
nói với họ về Hài Nhi này.” (Luca 2: 15-17)
Hài Nhi này là hài nhi như thế nào? Đó chính là
Con Thiên Chúa được Mẹ Maria sinh ra trong hang bò lừa,
đặt nằm trong máng cỏ trong thời gian Giuse và
Maria về Belem khai sổ kiểm tra như lệnh truyền: “Khi
hai người đang ở đó, thì bà Maria đã tới
ngày mãn nguyệt khai hoa. Bà sinh con trai đầu lòng, lấy
tã bọc con, rồi đặt nằm trong máng cỏ, vì
hai ông bà không tìm được chỗ trong nhà trọ.” (Luca
2:6-7)
Cũng Hài Nhi ấy, trong ngày chịu cắt
bì, đã được
gọi là Giêsu: “Khi Hài Nhi được
đủ tám ngày, nghĩa là đến lúc phải làm lễ
cắt bì, người ta đặt tên cho Hài Nhi là Giêsu;
đó là tên mà sứ thần đã đặt cho Người
trước khi Người được thụ thai trong
lòng mẹ.” (Luca 2: 21)
Nếu thông thường “mẹ” được
dùng để chỉ người phụ nữ mang thai,
sinh ra và nuôi lớn đứa trẻ, thì Maria chính là mẹ
và Giêsu là con: “Thiên Chúa được sinh ra… Hài Nhi uống
sữa của Mẹ mình là Ðấng có từ muôn thủa,
Người có trước khi có thế gian, và Người
tạo dựng trời, đất… Hai bản tính này kết
hợp quá mật thiết với nhau đến nỗi chỉ
có một Thiên Chúa và Chúa, mà Mẹ Maria cho Thiên Chúa bú, tắm
rửa cho Thiên Chúa, ru Người, và bồng bế Người.” Những
điều ông Lutherô viết về Đức Maria, thì
cũng là những gì mà Công Đồng Ephesô trước
đó đã xác tín: Maria là Mẹ Thiên Chúa.
Trong bài ca Ngợi Khen (Magnificat), Mẹ tuy khiêm tốn
nhận mình là nữ tỳ của Thiên Chúa, nhưng cũng
mạnh dạn nói tiên tri về chính mình: “Từ nay muôn
đời sẽ khen tôi có phúc. Vì Đấng Toàn Năng
đã làm cho tôi những điều kỳ diệu.” (x. Luca
1:46-55) Mà một trong những điều rất kỳ diệu
ấy, là đã chọn Mẹ làm mẹ của Chúa Giêsu,
để trở thành Mẹ Thiên Chúa.
“Xin kính chào Thánh Mẫu,
đã sinh hạ Quân Vương, Đấng điều khiển
vũ trụ muôn thủa tới muôn đời.” [7]
_________
Tài liệu tham khảo:
[1] https://udayton.edu › imri ›
mother-of-god-calling-mary-t...
[2] https://www.homeofthemother.org ›
virgin-mary › 8477-...
[3] https://www.giaoly.org › cac-tin-dieu...
[4] Jaroslav Pelikan, ed., Luther’s
Works, (St. Louis: Concordia), 24:107.
[5] Luther’s Works,
22:492-493.
[6] Luther trong Chú Giải
Kinh Magnificat.
[7]
Ca Nhập Lễ - Thánh Maria Mẹ Thiên Chúa.
|