THOÁNG NGHĨ

Cô giáo Trần Thị Lam, Hà Tĩnh, viết bài thơ gây “bão” trên mạng trong những ngày cuối tháng 4-2016, bài thơ “Đất Nước Mình Ngộ Quá Phải Không Anh”. Có tin cô bị bắt, nhưng rồi có tin cô vẫn bình an.

Có vài người phổ nhạc bài thơ đó. Tôi vẫn thấy rất… bình thường, vì tôi chưa thực sự tin đó là “máu huyết” của tác giả.

Chợt giật mình nhận thấy rằng có thể những người LIKE hoặc SHARE chỉ là dạng “chạy đua”. Like nhiều mà ai like? Share nhiều mà ai share?

Người Việt thường nói: “Theo đóm ăn tàn”. Người ta cũng hay nói: “Cáo mượn oai hổ”. Không ai có thể xét đoán, trừ chính người đó.

Tồi tệ hơn, thậm chí thấy có người còn làm bài thơ khác theo kiểu đó. Muốn tạo “bề nổi” ư?

Cô giáo kia ở đâu? Hà Tĩnh. Tỉnh đó ở đâu thì ai cũng biết. Có đáng tin chưa? Nếu cô giáo đó “giác ngộ” (theo cách nói nhà Phật) thì không cần so đo. Nhưng liệu có phải là cái bẫy gài những người nhẹ dạ cả tin?

Đã từng có một số người muốn “nổi tiếng” bằng cách tạo Xì-căng-đan (scandal). Dân chúng thì thích a dua, vô tình tạo “tên tuổi” cho những người chưa thực sự “nổi trội”. Dân chúng bị lợi dụng mà không biết.

Danh nhân Mike nói: “Bạn cho tôi biết bạn chơi với ai, tôi sẽ cho bạn biết bạn là ai”.

Và cũng thật chí lý khi tiền nhân căn dặn: “Cẩn tắc vô ưu”. Không nên đa nghi như Tào Tháo, nhưng cũng đừng nhẹ dạ, vội tin mà không suy xét. Lý trí rất quan trọng. Thiết cũng nên nghi ngờ (dạng đặt vấn đề) để, trước tiên và ít nhất, là tự bảo vệ chính mình.

Trên Facebook, khi đọc lời comment (bình luận, phê bình, nhận xét), chúng ta có thể khách quan biết người đó tích cực hoặc tiêu cực. Có người nịnh hót, có người tự tôn, có người tự hạ,… Có người tôi đã phải unfollow hoặc block vì cảm thấy bất lợi cho chính mình. Ông bà ta nói đúng: “Tránh voi chẳng xấu mặt nào”.

Cùng một vấn đề, có người “nghĩ rộng”, có người “nghĩ hẹp”. Đúng là chúng ta như những người mù đi “xem” voi, người sờ được cái này thì nói con voi giống thế này, người sờ được cái kia hoặc cái nọ thì nói con voi giống cái kia, cái nọ.

Triết lý Khỉ-tam-không thật lý thú và thâm thúy!

Tôi chưa tin vì tôi không dám tin. Cái cứng lòng của Tông Đồ Tôma cũng có triết lý riêng vậy!

TRẦM THIÊN THU
Chiều, 30-4-2016