THÁNH DANH MẸ THIÊN CHÚA
Để
hiểu được Thánh Danh “Mẹ Thiên Chúa”, trước tiên chúng ta phải hiểu rõ vai trò của Đức Maria là Mẹ của Đấng Cứu Độ,
Chúa Giêsu Kitô. Là người
Công giáo, chúng ta vững
tin rằng Thiên Chúa nhập
thể làm người: Đức
Maria thụ thai bởi phép Chúa Thánh Thần (Lc 1:26-38 và Mt 1:18-25).
1. CÁCH THIÊN CHÚA Ở GIỮA CHÚNG
TA
Qua Đức
Mẹ, Chúa Giêsu Kitô – Ngôi Hai Thiên Chúa, đồng bản thể với Thiên
Chúa Cha, và là Thiên Chúa thật
bởi Thiên Chúa thật
– đã đến thế gian và mặc xác phàm. Chúa Giêsu là Thiên
Chúa thật và Con
Người thật. Trong
Ngôi Vị Thiên
Chúa của Ngài có
cả thần tính
và nhân tính. Đức Maria không tạo nên Ngôi Vị Thiên Chúa của Chúa Giêsu, Đấng hiện hữu đời đời
với Chúa Cha và Chúa Thánh Thần.
Thật
vậy, Đấng mà Đức Mẹ mang thai bởi quyền
năng Chúa Thánh Thần
chính là Người
Con của Mẹ theo nhục thể, Đấng đó cũng
chính là Chúa Con hằng hữu
của Chúa Cha, Ngôi Hai trong Ba Ngôi Thiên Chúa. Vì thế Giáo Hội tuyên xưng rằng Đức Maria thực sự là “Mẹ Thiên Chúa – Theotókos” (GLCG, số 495).
Thánh Gioan viết:
“Ngôi Lời
đã trở
nên người
phàm và cư ngụ
giữa chúng ta. Chúng tôi đã được nhìn thấy vinh quang của Người, vinh
quang mà Chúa Cha ban cho Người, là Con Một đầy tràn ân
sủng và sự thật” (Ga 1:14).
Vì thế,
trong thời kỳ đầu của Giáo Hội, Đức Mẹ đã
được tôn
vinh với tước hiệu
“Mẹ Thiên Chúa”. Thánh Gioan Chrysostom (qua đời năm 407) đã soạn Kinh Nguyện Thánh
Thể cho Thánh Lễ tôn kính Đức Mẹ: “Lạy Mẹ Thiên
Chúa, Đấng thánh
và thuần khiết. Chúng
con tán dương Mẹ
đáng kính trọng hơn thiên thần Cherubim và vinh dự hơn thiên thần Seraphim. Mẹ đã
sinh Ngôi Lời Thiên
Chúa mà vẫn đồng
trinh. Mẹ thực sự là Mẹ Thiên Chúa”.
2. MẦU NHIỆM SÂU
THẲM
Tuy nhiên, sự
đối lập với tước hiệu “Mẹ Thiên
Chúa” nổi lên hồi thế kỷ V vì có
sự hiểu sai về mầu nhiệm
Nhập Thể. Nestorius, giám mục thành Constantinople (428-431),
đã gợi lên sự tranh luận dữ dội. GM Nestorius
nói rằng Đức Mẹ
sinh Chúa Giêsu, một con người
bình thường. Con người
bình thường này kết hợp với Ngôi Lời của Thiên Chúa (Chúa Giêsu). Sự kết hợp của hai con người
này – Đức Kitô và
Ngôi Lời – là “cao siêu và duy nhất” (sublime and unique) nhưng chỉ ngẫu
nhiên (merely accidental). Thiên Chúa ở trong một con người “như ở
trong một ngôi đền”
(as in a temple). Theo cách lý luận
như vậy, GM Nestorius quả quyết rằng Con Người
Giêsu chết trên Thập Giá, chứ không phải là Thiên Chúa Giêsu. Như
vậy, Đức Maria không
là “Mẹ của Thiên
Chúa”, mà chỉ là “Mẹ của Đức Kitô” –
Con Người Giêsu.
Có lầm lẫn không?
Có, nhưng đó là tách Đức
Kitô thành hai con người
và từ chối sự
nhập thể.
Thánh Cyril, giám mục
thành Alexandria (qua đời
năm 440), đã bác bẻ
GM Nestorius và xác định: “Đó
không là một Con Người
bình thường
do Trinh Nữ Maria sinh ra, Ngôi Lời đã ngự xuống trên
Con Người đó; và
đó là cách kết
hợp với nhục thể trong cung lòng
Đức Mẹ, chính
Ngôi Lời hóa
thành nhục thể...”. Câu này xác định niềm tin đã xác
nhận trong đoạn thứ nhất
– Đức Maria thực sự là Mẹ Thiên Chúa.
Ngày 22 tháng 6 năm 431, Công Đồng Êphêsô nhóm họp để ổn định tranh luận
này. Công Đồng
này tuyên bố: “Nếu
ai không tuyên xưng rằng Đấng Emmanuel là
Thiên Chúa thật và
Đức Trinh Nữ là Mẹ Thiên Chúa (Theotókos), vì
Đức Mẹ sinh ra Chúa
Giêsu theo nhục thể, thì bị vạ tuyệt thông”. Do
đó, Công Đồng chính
thức công nhận rằng Chúa Giêsu là một Ngôi Vị Thiên Chúa, với hai bản tính – thần tính và nhân tính – trong sự kết hợp thực sự. Công
Đồng Êphêsô
đã xác định rằng
Đức Mẹ phải được tôn xưng
là Mẹ Thiên
Chúa: Đức Mẹ không
là Mẹ của Chúa
Cha hoặc Chúa
Thánh Thần, mà
Đức Mẹ là Mẹ của Chúa Con – Chúa Giêsu Kitô,
Thiên Chúa thật từ đời
đời, Đấng đã đến thế gian này làm người thật. Công Đồng Êphêsô tuyên bố GM Nestorius là người theo tà thuyết, và hoàng đế Theodosius ra lệnh truất phế ông
và bắt ông
đi đày. (Ngày nay một
Giáo Hội nhỏ theo thuyết
của Nestorius vẫn tồn tại ở Iraq, Iran và
Syria).
Mầu nhiệm
Nhập Thể thực sự là một mầu nhiệm sâu thẳm. Giáo Hội sử dụng từ ngữ rất
chính xác để tránh
hiểu lầm và sai
lạc. Vì chúng ta chỉ cử hành trọng thể lễ Giáng
Sinh và lễ Mẹ Thiên
Chúa, chúng ta vẫn phải tiếp
tục suy nghĩ về mầu nhiệm cao cả này, về cách mà Đấng Cứu Độ đến thế
gian, mặc xác phàm làm người, giải thoát chúng ta khỏi tội lỗi. Chúng
ta cũng phải suy nghĩ và noi
theo tấm gương sáng
ngời của Đức Mẹ qua câu
nói xác nhận của Đức
Mẹ với Sứ thần Gabriel: “Vâng,
tôi đây là nữ
tỳ của Chúa, xin Chúa cứ làm cho tôi như lời sứ thần nói” (Lc
1:38).
3. MẸ THEO Ý
NGHĨA TRỌN VẸN NHẤT
Chúng ta đừng
quên rằng Đức
Maria thực sự là Mẹ:
Đức Mẹ không chỉ là phương tiện về thể lý
để Ngôi Lời đến thế gian, mà
Đức Mẹ còn là
Người Mẹ theo nghĩa
trọn vẹn nhất. Là Người Mẹ, Đức Maria luôn
mong muốn giới thiệu
Con Yêu Dấu với người
khác, và hướng dẫn
người khác đến
với Người Con ấy. Phúc Âm cho biết rằng Đức Mẹ đã giới thiệu Chúa Giêsu với các mục đồng, các đạo sĩ, ông Simeon, bà Anna, và các
thực khách tại tiệc cưới Cana. Đức
Mẹ cũng muốn làm như vậy với chúng ta. Khi Chúa Giêsu chết trên Thập Giá, đứng bên cạnh là Đức Mẹ và môn đệ Gioan. Chúa Giêsu nói với Đức Mẹ: “Thưa bà,
đây là con bà”. Người
Con đã giao phó Người
Mẹ cho môn đệ
Gioan chăm sóc; và Ngài nói với Thánh Gioan: “Đây là Mẹ của anh” (Ga 19:26-27). Theo truyền thống, chúng
ta luôn hiểu rằng đó là
Chúa Giêsu trao tặng Đức Mẹ
– Mẹ của Giáo Hội
và Mẹ của mỗi
chúng ta.
Niềm
tin này có trong sứ điệp
của Đức Mẹ Guadalupe, khi Đức Mẹ hiện
ra với Thánh Juan Diego năm 1531. Ngày 9 tháng 12,
Đức Mẹ nói: “Ít
ra cũng hãy chắc
chắn rằng Mẹ là Người Nữ hoàn hảo và trọn đời đồng trinh, là Mẹ của Chúa Giêsu, Thiên Chúa
thật, nhờ Ngài mà
mọi vật được
sống, Chúa của
mọi thụ tạo, Chúa của trời đất. Mẹ rất ước
muốn có một
đền thờ được xây dựng ở đây
để tôn
kính Mẹ. Mẹ sẽ
chứng tỏ và trao ban tình yêu thương,
lòng trắc ẩn, sự
cứu giúp và sự che chở cho mọi người. Mẹ
là Mẹ thương
xót, Mẹ thương
xót của các
con, những người sống
kết hiệp trên đất này, và của cả nhân loại, của những ai yêu mến Mẹ, của những ai kêu
xin Mẹ, của những
ai tìm kiếm Mẹ, và của những ai tin tưởng vào Mẹ. Mẹ sẽ nghe tiếng khóc
than của họ, nỗi
u sầu của họ, Mẹ sẽ cứu chữa và giảm bớt mọi nỗi đau khổ,
sự khó khăn và sự rủi ro”.
Ngày 12 tháng 12, Đức Mẹ nói: “Hỡi con bé nhỏ, hãy nghe và ghi khắc vào lòng điều này: Đừng để bất cứ thứ gì làm
cho con thối chí và
nản lòng.
Đừng để
điều gì biến
đổi tâm hồn
con. Con cũng đừng sợ bệnh tật, sự phiền
toái, sự lo lắng
hoặc đau khổ. Mẹ của con không ở đây sao? Con không được Mẹ che chở sao? Mẹ không
là mạch sống của
con sao? Con không ở
dưới tà áo Mẹ sao? Con còn cần điều gì
khác nữa?”. Sứ điệp này nhấn mạnh vai trò của Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa và Mẹ chúng ta.
Trong thời
điểm khởi đầu năm mới, chúng
ta hãy nhìn vào mẫu gương của
Đức Mẹ và cậy
nhờ Mẹ nguyện giúp cầu thay. Chúng ta cùng nhau hướng về Đức Mẹ là Mẹ của chúng ta và tha thiết cầu xin: “Thánh
Maria, Đức Mẹ Chúa Trời, cầu cho chúng
con là kẻ có tội, khi nay và trong giờ lâm tử – Amen”.
LM WILLIAM SAUNDERS
TRẦM
THIÊN THU (chuyển ngữ từ CatholicExchange.com)
Chào Tân Niên Kỷ Hợi – 2019
†
MẸ THIÊN CHÚA: https://youtu.be/MyErJsMzs8w
|