Cha K.Rahner viết (sđd, trang 101-113):

“HT biết rằng Maria luôn luôn được khỏi tội, không chỉ tội nguyên tổ mà thôi, nhưng cả những tội mình làm nữa, nghĩa là tâm hồn của Người luôn luôn trong trắng, không hề mắc bóng dáng của một tội nhỏ. Chính Công Đồng Trentô năm 1546 đã tuyên xưng như thế.

“Thoạt tiên, chân lý đức tin ấy có thể làm chúng ta bỡ ngỡ, vì ai chẳng biết con người là kẻ tội lỗi ! [1]  Mà nếu người nào chẳng nhận mình là kẻ tội lỗi, người ấy không sống trong sự thật, là kẻ nói láo như KT đã vạch rõ qua những lời này:

“Nếu ta tự xưng là không có tội, thì ta tự dối mất rồi và sự thật không ở trong ta” (1Ga 1.8).

“Thế mà một con người, không kể ĐK, và là người nữ, lại luột ra khỏi qui luật nói trên!

- “Được ơn khỏi tội không có nghĩa là tự mình cứu thoát lấy chính mình, tự sức riêng mình ban cho mình ơn khỏi tội ấy. Mà nói cho cùng, không một ai có thể lập công đức mà mưu lấy ơn đó cho mình! Tất cả mọi thứ công chính đều hoàn toàn do ơn dưng không của TC.

- “Được ơn không phạm tội thì không phải là ít được cứu chuộc hơn. Thực ra Maria đã được cứu chuộc và được cứu chuộc nhiều hơn. Phải nói rằng: một người sống ở trần gian vốn đang chìm sâu trong bóng tối của thế tục này, được ơn không mắc tội, ấy là một ơn thánh lớn hơn, một ơn cứu độ mãnh liệt hơn, bao quát hơn, triệt để hơn là một người tội lỗi được kéo ra khỏi chốn tối tăm, để đem về lại với ánh sáng của TC. Được gìn giữ khỏi tội là được cứu thoát một cách vinh quang và sáng chói hơn, nhưng vẫn hoàn toàn là được cứu chuộc.” (HCGH, số 53; Thông điệp “Mẹ ĐCT”, số 10).

“Như thế, chính nơi Maria, ơn cứu độ đã trở thành một biến cố thành tựu cách triệt để, một biến cố toàn thắng.

Tại sao HT có thể xác tín điều ấy?

“HT xác tín và tuyên xưng điều đó, vì chính HT tự xưng mình là biến cố do ân huệ toàn thắng của TC gây nên trong thời sau hết, đã được khai mạc với CK sống lại. Trong lịch sử cứu độ, HT là hiện thân sống động của cuộc toàn thắng của ân huệ, là cộng đoàn của những kẻ thực sự được cứu thoát.”

“Đành rằng bao lâu còn tiến bước lữ hành xa TC, HT không thể quả quyết chắc chắn điều đó về tất cả mọi chi thể của mình, HT cũng có những phần tử chết và còn mang nặng những dấu vết của một lịch sử đầy những chua xót và đau thương, lịch sử cuộc lưu đày của HT qua những thời gian tăm tối ở trần gian này. Tuy nhiên, HT phải có thể đưa ra một cách rõ ràng ít nhất một vài thành phần của cộng đoàn của mình đã hoàn thành cuộc hành trình, và có thể nói được rằng: “Chính ở nơi những người này, ta có thể làm chứng trước mặt thế gian rằng, ân huệ của TC trong ĐK không chỉ là một lời hứa mơ hồ, nhưng là một sức mạnh toàn thắng. Và điều đó, ta thấy HT đã công bố trong các cuộc tuyên thánh.

 “Nếu HT đã có thể làm được điều đó với các thánh của mình, thì đối với Mẹ Thánh của Chúa, HT lại càng có lý hơn nữa để làm điều đó, bởi vì HT có thể nói được ít nhất một lần rằng: Ơn cứu rỗi do ân huệ của TC đã hoàn toàn thành công.”

Đ.Maria sống thánh giữa đời

Ta thường quan niệm rằng: sự thánh thiện cũng như ơn khỏi tội không thể đi đôi với một đời sống bình thường ở trần gian này. Do đó mới nghĩ rằng muốn sống thánh thiện phải ở một nơi có một bầu khí “thiên đàng”, nơi xảy ra sự thánh thiện phải là một hình thức “thiên thai”, hay sự thánh thiện chỉ có thể nẩy nở trong bốn bức tường của tu viện, hoặc ít nhất tách khỏi cái thường ngày vất vả bươn chải của đời người. Thế mà, đời sống thánh thiện của ĐTN lại giống kinh khủng với đời sống của ta.

Theo bên ngoài mà xét, ta thấy Người đã sống một cuộc đời thực sự đơn hèn, ẩn dật, lam lũ, giữa những cái tầm thường của một cuộc đời cực nhọc, như bất cứ một phụ nữ nghèo nàn nào tại một thôn làng của nước Phalêtin bé nhỏ, sống ngoài lề những biến chuyển vĩ đại của lịch sử văn minh và chính trị thời đó. Người cũng đã lo âu, đã khóc. Người đâu có hiểu biết hết mọi sự, và trong suốt đời Người, từ giai đoạn này đến giai đoạn khác, Người cũng phải phân vân tìm hỏi như bao người khác, Người cũng đã không hiểu, cho nên phải hỏi Con cực thánh rằng: “Hỡi con, sao con làm vậy, kìa xem cha con và mẹ đã lo lắng tìm con?” (Lc 2.50). TK còn ghi lại một lần nữa Người không hiểu (Lc 2.33). Và có lẽ không chỉ có hai lần…?

Biết bao điều Người đã phải im lặng đón lấy, phải chấp nhận và để nằm yên trong thâm tâm của Người để rồi những điều được ôm ấp ấy dần dần được sáng tỏ (Lc 2.19,15). Người đã phải nghe câu: “Hỡi bà, việc gì liện can đến bà và tôi?” (Ga 2.3-4). Và khi Người muốn tới thăm Con mình, Người được nghe Con mình trả lời: “Ai là mẹ tôi và anh em tôi?… Bất cứ ai muốn làm theo ý muốn TC thì kẻ ấy là anh em, là chị em, và là mẹ tôi” (Mc 3.33t). Nhất là Người đã đứng dưới chân Thập giá, bất lực đón nhận nỗi đau đớn có thể chết được khi chứng kiến Con mình bị đóng đinh!

Người không đóng một vai trò nào gọi là rạng rỡ trong HT sơ khai thời các Tông Đồ. Dĩ nhiên, Người có mặt đó, người Mẹ ĐGK, giữa cộng đoàn tiên khởi đang kêu nài Chúa Thánh Thần (Cv 1.14). Nhưng trước mắt những người chung quanh, Người xem ra quá bình thường và không có chút gì đặc biệt cả, đến nỗi Người chỉ được nhắc đến chung với các người phụ nữ khác và mấy người họ hàng : Từ núi Ô-liu trở về, “Tất cả các ông (Tông đồ) đều đồng tâm nhất trí, chuyên cần cầu nguyện cùng với mấy người phụ nữ, với bà Ma-ri-a thân mẫu Đức Giêsu, và với anh em của Đức Giêsu.” (Cv 1.14).

“Phải nhờ đến thời gian mới có thể nhận định, phân biệt được những gì là vinh quang, là ân huệ của TC trong tất cả các sự tầm thường ấy. Có thể nói được rằng HT đã phải suy gẫm trong nhiều thế kỷ về cuộc đời Đ.Maria, mới có thể tuyên bố cách rõ ràng trong một đức tin hoàn toàn ý thức: “Đây là người tuyệt đẹp, Đấng không vương mắc tì ố tội lỗi”.

HT phải đợi một thời gian rất lâu mới có thể reo lên trong hoan hỷ của đức tin và trong phúc lạc của tâm hồn: Này đây đã đến lúc trần gian được có một người thực sự là người, chứ không phải là một nhân vật tưởng tượng của tiểu thuyết, một người thực sự bằng xương bằng thịt, một người đã nếm cái mặn chát của những giọt nước mắt, đã nếm cái mệt nhọc, cùng cực, tối tăm; tuy thế vẫn là một người hoàn toàn trong sạch, ứ tràn lòng nhân hậu, yêu thương, trung tín, nhẫn nại, rung động, mến chuộng thánh giá; một người hoàn toàn phó thác cho TC đến nỗi đã “đáng” trở nên Mẹ Đấng Cứu Thế cho dù cái “đáng” ấy vẫn hoàn toàn là ân huệ dưng không của TC, một ân huệ đặc biệt được ban cho Người chứ không hề là phần thưởng của một công đức nào khác. Tuy nhiên, tất cả vinh quang ấy được giữ kín và đắm chìm trong những cái tầm thường mà chúng ta biết quá rõ.

Phần chúng ta thì thế nào?

Chúng ta phải quan tâm đến tội. Chúng ta không thể quên lời TK “Con người đều dối trá”. Chúng ta phải luôn cố gắng thẳng thắn đặt câu hỏi này: Lương tâm tôi có phải đã trở nên quá gian dối, đã bị khuấy đục đến nỗi tôi không nhận thấy tôi tội lỗi đến mức độ nào sao? Khi cầu nguyện, chúng ta phải luôn xin điều này: “Lạy Chúa, xin chữa con khỏi cả những tội kín ẩn nữa”. Xin cho con trí minh mẫn, lòng can đảm để nhìn nhận sự thánh thiện của Chúa, để nhìn nhận tội lỗi của mình, để con khỏi có ảo tưởng về con giữa cái thế gian tràn ngập giả dối này.

Điều ấy có nghĩa gì cho chúng ta?

“Những điều chúng ta vừa suy gẫm trên đây, không ngăn cản chúng ta được mạnh bạo nói rằng: “Dù sao, chúng ta cũng không thể chấp nhận rằng, trong chúng ta tất cả đều quá xấu xa, quá hư hỏng, quá phản nghịch với ánh sáng của TC!” Có thể rằng một số lớn những nhân đức của chúng ta, chỉ là lớp vỏ bên ngoài che đậy cái xấu xa bên trong; nhưng cũng có thể rằng một phần lớn những gì bên ngoài xem ra xấu xa, bất toàn lại là tấm màn che những gì ân huệ của TC đã thực hiện cách toàn thắng nơi chúng ta.

Nhìn Maria để hy vọng

“Nếu khi đó chúng ta nhìn lên Mẹ Maria, chốn nương náu của tội nhân, chắc chắn chúng ta phải nhận rằng: Người tuy là kẻ duy nhất trên trái đất này được khỏi mọi tội, nghĩa là được ơn không hề phạm tội, Người sẽ cho chúng ta can đảm hy vọng rằng: chúng ta không phải chỉ luôn mãi là con người tội lỗi; ơn thánh cũng có thể làm những gì nơi chúng ta như đã làm nơi Người; chúng ta cũng là những người được hưởng ơn thánh, được hưởng tình yêu TC; và do bởi lòng thương xót của TC, chứ không phải do sức riêng mình, chúng ta vẫn có thể trung thành, chúng ta sẽ là những kẻ đứng vững, mặc dù không biết trước ngày mai đây sẽ là thế nào, để có sức đương đầu với những đòi hỏi của cuộc đời và yêu sách của TC; chúng ta là những người, qua cái tăm tối của cuộc đời, vẫn được TC yêu thương và chúng ta vẫn yêu quí TC, như Đức Trinh Nữ…

“Ngay cả trong đời sống tối tăm, yếu đuối, khổ cực, mê muội, ê chề và đầy nước mắt này, chúng ta cũng có thể là một người yêu TC, và được TC yêu (Rm 5.8; 1Ga 4.10), có thể là một người con của TC, một người sống đời sống của Chúa Thánh Thần, một người được nâng đỡ, đùm bọc, giữ gìn chắc chắn trong lượng nhân từ của TC.

Khi ngước lên cùng TC, khi bám lấy Ngài và tin tưởng vào ân huệ Ngài ban, và dựa vào tang chứng của ân huệ của Ngài hơn là nhìn vào việc Ngài xét xử và các nỗi khốn cực của chúng ta – chúng ta có quyền làm như vậy – khi ấy, chúng ta có thể tin rằng: thực sự đời sống và nỗi yếu hèn của chúng ta đã được ơn Chúa nhân lành thấm nhuần, đến nỗi tận đáy lòng chúng ta đã chứa đựng ánh sáng chiếu rạng của TC, chứ không phải là thần khí của tối tăm. Sở dĩ nói được như thế là vì các đấng tiến sĩ và nhà thần học cho biết cách sâu sắc rằng :

“Nơi con người, trong thẳm sâu, có TC dọn sẵn để cho nhận lấy Ngài. TC khắc sâu nơi con người cái sự cần Ngài, mà Th.Tôma tiến sĩ bỏ là con người tự bẩm sinh ước ao được TC. Đó là cái ước ao bẩm sinh muốn chịu lấy TC, muốn đón nhận TC (“desiderium naturale Dei”). TC đã tạo dựng con người có khả năng chịu lấy TC (“capax Dei”), vì ngoài bản chất thể xác, con người còn có tinh thần. Với bản chất là tinh thần thì con người đã đụng chạm đến được TC, vì TC là tinh thần. [2] … Tự bản chất là tinh thần, con người có khả năng về sự thật, có trực giác về sự thật, có bản lĩnh đón nhận sự thật… (mà Sự Thật tối cao là chính TC.” [3]

Khi ấy chúng ta có thể hy vọng rằng: cả chúng ta nữa, chúng ta cũng đang đi trên đường về với TC, và đời sống chúng ta chính bây giờ là một đời sống sẽ kết thúc trong vinh phúc.r

Cha M.V.Bernadot (sđd, 155-171) sẽ gợi ý thêm, cho ta biết nhìn lên Đ.Maria ngay giữa lòng cuộc sống cụ thể nhiều tăm tối, ê chề, sa ngã, để ta đừng mất hy vọng đến sự thánh thiện.

Trước hết, một thực tại mà ta phải đụng đầu trong cuộc sống là cám dỗ và thử thách:

“Cám dỗ, thử thách là một việc chung cho mọi người: Không ai trong chúng ta mong thoát luật bí mật ấy được… Các linh hồn được kén chọn mà sa ngã, tất nhiên làm thiệt hại cho Nước TC, vì thế ta hiểu được lý do tại sao các cơn cám dỗ đến tấn công họ lại nhiều và mạnh mẽ như vậy.

Đức Mẹ bảo vệ các con cái của Người

“Là Đấng Vô nhiễm nguyên tội, Người chẳng là địch thù số một của Satan sao? Người đã được ủy quyền đạp dập đầu nó… Là Mẹ CG, Người muốn bảo vệ Chúa trong ta. Khi ma quỷ tấn công đời sống siêu nhiên của ta, tựu trung là tấn công chính CG: “Tại sao ngươi bắt bớ Ta?”. Nó muốn dập tắt đời sống CK trong ta. Bạn đã hiểu tại sao Mẹ CG lại xúc động trong cõi lòng và hối hả bênh vực danh dự của Thánh Tử Người? Vì thật đây là chuyện liên can đến danh dự TC trong ta. Ta là con cái TC, là kẻ đồng thừa kế với CK, là đền thờ Chúa Thánh Thần… Đức Mẹ không sinh ra ta trong đau khổ ê chề như thế để rồi bỏ ta rơi vào tay địch thù TC đâu ! Người hiến cho ta ân sủng như một lực lượng kháng chiến không bao giờ cạn. Người đã đo lường ân sủng sao đủ sức nâng đỡ sự yếu đuối của ta để có thể chống chọi các cơn cám dỗ.

“Ta chắc rằng với ân sủng ấy, khi là chỗ nương náu, khi lại là mãnh lực, thì không sức lực nào có đủ khả năng làm linh hồn lìa khỏi TC:

“Ai sẽ phân rẽ ta khỏi lòng mến CK?… Trong mọi thử thách, chúng ta đã toàn thắng nhờ bởi Đấng đã yêu mến ta. Vì tôi thâm tín rằng dù sự chết hay sự sống, dù Thiên thần hay thiên phủ, dù hiện tại hay tương lai, dù quyền năng trên cao hay dưới thấp, dù tạo vật nào đi nữa, không gì có thể tách lìa ta khỏi tình yêu của TC (biểu lộ) trong ĐG Kitô, Chúa chúng ta” (Rm 8.35-39).

“Elida (vị tiên tri trong CƯ) nói với tôi tớ của ông đang sợ hãi vì toán người đuổi bắt: “Chúng ta có nhiều người ở với chúng ta hơn bên phía họ”, rồi tiên tri nói tiếp: “Hãy xem”. Và ở núi Camêlô hiện ra nhan nhản những kỵ binh thiên quốc. (Có thể nói) Đức Mẹ cũng đem đạo binh thiên quốc đến trợ giúp chúng ta như vậy. Người là Nữ Vương các Thiên thần: đó không chỉ là một tước hiệu suông đâu! Việc cai quản các con cái Người ở trần, Người cai quản nhờ sự giúp đỡ của các Thiên thần, nhất là khi phải chiến đấu chống ma quỷ.

* * *