XVIII.
Việc phải đến, đã đến...

Martin, một người da đen hèn hạ, lúc sinh thời đã theo đuổi lý tưởng duy nhất: Xả kỷ hy sinh, tận tình bác ái; Khi thác đi ngài vẫn tiếp tục thi hành sứ mạng thiêng liêng đối với nhân dân đang quằn quại trong đau khổ! Do đó cả thế giới công giáo không thể không quan tâm, đem lòng khâm sùng quí mến Ngài.

Phong Chân phước cho Martin !

Đó là nguyện vọng thiết tha nhất của giáo dân, nhất là những ai được hân hạnh biết thanh danh, sự nghiệp của Ngài. Nhưng ngót 200 năm sau, lòng mong ước đó mới được toại nguyện. Dù phải chờ lâu đến đâu, cũng không phải là chuyện đáng tiếc ! vì việc phong thánh không phải là chuyện dễ dàng như có người lầm tưởng.

Sau bao nhiêu năm điều tra cặn kẽ, người ta mới khám phá ra cả một kho tàng quí báu chung quanh vị anh hùng của thời đại, đại khái toàn là những việc bác ái liên miên. Ngài đã thực hiện để xoa dịu vết thương lòng của những người lâm phải cảnh tai bay vạ gió, khó lòng gỡ mình cho khỏi nếu không có sự can thiệp của thầy Martin ở bên kia thế giới

Trong việc yêu cầu phong chân phước cho Martin, người ta thấy có nhiều bậc vị vong trong hai xã hội đạo đời, như nhà vua Philipê IV, vua này đệ lên Đức Giáo Hoàng Alexandro VII một lá đơn thỉnh cầu Ngài lấy quyền Thiên Chúa, để tuyên dương công đức vị ân nhân của nhân loại. Ngoài ra, để thực hiện lòng mong ước đó cách chóng vánh, nhà vua trao sứ mạng cho vị đặc sứ Tây Ban Nha tại Rôma vận động đắc lực. Năm 1661 và 1664; Vua còn đệ sang Tòa Thánh hai đơn thỉnh cầu việc nói trên.

Đừng kể vua Philipê IV, còn có rất nhiều danh nhân khác thuộc nước Peru, nhất là Đức Giáo Chủ Lima và cha bề trên dòng Đa Minh đã thiết tha đệ đơn thỉnh cầu Tòa Thánh xét bản án sự nghiệp, công đức thầy Martin để chính thức suy tôn Ngài lên bậc Chân Phước.

Sau khi nhận được bao nhiêu đơn thỉnh cầu, Tòa Thánh mở cuộc điều tra cặn kẽ theo giáo luật, chẳng may chiếc tàu chở công văn Tòa Thánh bị đắm tại Địa Trung Hải, phải mất bao nhiêu thời giờ mới trục lên được, khi xem đến các giấy tờ, người ta nhận thấy đã mục nát hầu hết, chỉ trừ công văn Tòa Thánh có liên quan đến vụ án Martin là không việc gì.

Cha Francis Blao được cử làm trưởng lý thâu nhận tất cả tài liệu liên quan đến vụ án quan trọng này. Đang khi thi hành công việc gấp rút, chẳng may cha bị ung thư,, bệnh tình trầm trọng. Công việc phải đình lại.. Đứng trước sự lo ngại cho tương lai, cha đặt hết tin tưởng và hy vọng vào thầy Martin, xin thầy ra tay cứu vớt mình trong lúc lâm nguy ! Thật là cầu được ước thấy: sau một đêm ngủ ngon lành, sáng hôm sau khi tỉnh dậy, cha thấy ung thư đã biến mất từ lúc nào rồi !

Trong việc tài liệu liên can đến cuộc phong Chân Phước cho Martin, người ta phải đặc biệt quan tâm đến Juan Vasquez, người thanh niên ngày nào kia đã được hân hạnh sống bên cạnh thánh nhân trong vòng 4 năm trời.

Trước khi Thầy Martin qua đời, Juan đã xin phép trở về Tây Ban Nha; khi thầy trò từ biệt nhau, Martin có nói một câu ngụ đầy thâm ý có vẻ tiên tri lắm: " Này anh Juan, thầy trò ta sẽ không còn gặp mặt nhau ở thế gian này nữa. Nếy có gặp anh cũng không muốn nhìn nhận tôi !"

Để bổ quyết phần quan trong bản án, vị trưởng lý thấy cần phải gặp mặt tên Juan này. Sau bao nhiêu vất vã đòi hỏi, Juan mới chịu ra mặt theo tư cách nhân chứng đã được mắt thấy tai nghe bao công việc xảy ra chung quanh vị anh hùng của chúng ta. Nhưng trong cuộc thẩm vấn, nhà cầm quyền có vẽ bất mãn vì thái độ dè dặt, kín đáo, thiếu thành thật của nhân chứng.

Sau cuộc thẩm vấn đầu tiên, Juan trở về nhà sửa soạn đọc kinh tối tại gia, thì thấy có tiếng gọi ngoài cửa, anh vội vã ra xem có ai đến thăm mình. Khi dòm qua cửa sổ, anh thấy bóng dáng 2 vị tu hành lướt qua; thấy không có chuyện gì quan trọng, anh trở lại nhà và tiếp tục đọc kinh như trước. Nhưng lần này nghe tiếng gọi ngoài đường cái, anh phải bỏ giở việc mà ra, khi ấy thấy hai thầy dòng tiến lại, và trong nháy mắt anh đã thấy hai thầy đứng trước mặt mình, một trong hai thầy dòng đó chính là Martin ! với một giọng nghiêm nghị. Thầy trách móc Juan cách thân trọng "Juan Vasquez ! anh không nhận ra tôi à?" Lúc này Juan đứng lặng người đi, tóc gáy dựng đứng lên, một bối rối thấm nhập tâm hồn, anh đang tưởng như mình trong cảnh chiêm bao, thì lại nghe thấy thầy Martin nói tiếp: " Anh Juan, vì sao anh lại có thái độ dè dặt khi phải thuật lại đời sống dĩ vãng của tôi? Ở trong thế không thành thật, không tốt đâu. Anh hãy mạnh dạng khai hết những điều mắt thấy tai nghe, đừng sợ ! "

Nói đến đây, cả hai vị khách biết đi đâu mất trong nháy mắt ! Ở lại một mình Juan mới nhớ lời Martin nói khi thầy trò từ giã nhau lần sau hết, và anh bắt đầu hiểu đầu đuôi câu chuyện.

Nhưng không hiểu tại sao Juan lại không tự ý thành thực khai. Sự thực, chính anh là một trong những nhân chứng quan trọng trong việc này, nếu vì một lý do nào anh không khai ra, thì công việc còn bị xếp lại lâu ngày...Hiểu như thế, Cha Bernado de Medina, nhân viên trong ủy ban, thân hành đến tìm Juan để điều tra bổ túc. Nhưng đứng trước sự rụt rè, e lệ của anh, cha không thu thập thêm được tài liệu mới. Sau bao nhiêu cố gắng, Ngài mới làm cho anh khai rõ ràng, những điều mắt thấy tai nghe trong còng 4 năm anh sống cạnh thầy Martin. Và đây là sử liệu quý hóa, có giá trị pháp lý.

Đến năm 1671, hồ sơ bản án đầu tiên này mới được đưa lên Bộ Lễ Tòa Thánh. Mặc dầu hồ sơ này là kết quả của bao hy sinh, nhưng khi xét lại, Tòa Thánh vẫn còn thấy thiếu sót, nhất là phía anh Juan. Thật ra anh chưa cung khai tất cả những chi tiết cần thiết. Do đó, một ngày kia anh cảm thấy như có tiềm lực thúc bách anh phải đi cung khai cho hết. Anh mạnh dạn bước chân ra đi, nhưng một nghi ngờ, ái ngại thấm nhập tâm hồn anh, khiến anh ngần ngại không biết tiến hay thoái... Bỗng nhiên anh thấy một thầy dòng đứng trước mặt, nhìn với vẻ mặt nghiệm nghị trách móc, anh nhận ra là thầy Martin. Lần này thầy nói với anh: "Anh Juan, sao anh không nghe tôi? Giờ đây anh phải đi cung khai cho hết đi". Nói đoạn thầy Martin biến đi ngay. Đây là lần thứ hai Ngài đích thân thiện đến thúc giục anh làm tròn bổn phận thiêng liêng đối với thầy, để mưu công ích cho nhân loại.

Bấy giờ, anh mới hiểu vai trò quan trọng của mình trong việc vận động phong Chân Phước cho thầy, người bạn thân thiết của mình, vì vậy, anh vui vẻ, cương quyết làm tròn bổn phận ấy...

Sở dĩ, ngày nay người ta biết được nhiều điều tỉ mỉ trong tiểu sử Thánh Martin, là nhờ có cha Bernado căn cứ vào tài liệu xác đáng, chiếu một ánh sáng cho nhân loại thấy sự nghiệp cao cả của Martin de Porres đã thực hiện lúc sinh thời.

Ngày 29 tháng tư 1763, Đức Clemetè XIII (1759-1769) công bố đạo dụ xác nhận sự thánh thiện của thầy Martin, đồng thời tặng Ngài tước hiệu Đấng Đáng Kính ! Tước hiệu dành riêng cho những tôi tá Chúa.

Đến đời Đức Gregorio XVI (1831-1846), tòa thánh mới ký sắc phong Chân Phước cho Thầy Martin. Nhưng trước khi tuyên bố, còn xét lại một lần nữa và ngày 10 tháng chín 1837, Đấng Đáng Kính Martin được suy tôn Chân Phước tại đền thờ Vatican trước mặt muôn vàn người tứ phương tuôn đến chào mừng vị tân Chân Phước, trót đời đã hy sinh cho người đồng loại, sự vui mừng của bao tâm hồn lúc này không tài nào tả cho xiết, viết cho cùng !

Trong dịp hiếm có này, người ta lại thấy Chân Phước Martin làm nhiều phép lạ tại nhiều nước khác nhau như Hoa Kỳ, Gia Nã Đại, Mễ Tây Cơ, Peru, Phi Luật Tân, Tây Ban Nha, Phi Châu... và đâu đâu cũng thấy giáo dân thi nhau dâng lên Vị Tân Chân Phước lời hoan hô nhiệt liệt ! ! !