GIÁ TRỊ CỨU ĐỘ

CỦA CHỨC THÂN MẪU THIÊN SAI

VÀ CỦA LỜI “XIN VÂNG”

         Trong ngày truyền tin, như chúng ta đã xem trên, tính cách bản thân cao cả của chức thân mẫu thiên sai, cũng như giá trị bản thân của lời Xin Vâng của Đ.Maria được ghi rõ.

         Và chính trong kế hoạch cứu độ mà ta phải vạch rõ giá trị cứu độ của chức vị làm mẹ ấy, cũng như của lời Xin Vâng. Đó là hai điều ta sẽ bàn dưới đây.

A/ GIÁ TRỊ CỨU ĐỘ CỦA CHỨC THÂN MẪU THIÊN SAI

         Chính trong một thế giới tội lỗi mà Ngôi Lời đã mang lấy xác phàm, làm Đấng Trung Gian hòa giải nhân loại tội lỗi với Chúa Cha. Th.Phaolô xác quyết:

“Chỉ có một Đấng Trung Gian giữa TC và nhân loại: (đó là) một người, ĐG Kitô, Đấng đã thí mình làm giá chuộc thay cho mọi người” (1Tm 2.5t).

Và Th.Phêrô :

“Hẳn không có ơn cứu độ nơi một người nào khác nữa” (Cv 4.12; x. Ga 14.6).

         Vì vậy muốn được cứu rỗi, người ta phải liên kết với Đấng Trung Gian độc nhất ấy.

·        Mà người trung gian là gì?

         Hơn một người trọng tài, chỉ dàn xếp một cuộc tranh chấp giữa hai phe và khi xong việc phủi tay ra đi. Người trọng tài đứng giữa, bắt buộc ông phải trung lập. Còn ĐG Kitô không phải là trọng tài, Ngài cũng không đứng trung lập. Ngài là trung gian, nghĩa là một người liên kết với cả hai phe xa cách, đã nắm lấy hai phe ấy mà đem xích lại với nhau, kết hợp với nhau.

         Tình trạng chia rẽ xa cách đã xảy ra khi loài người phạm tội nghịch TC, tách lìa TC. ĐG xuất hiện với sứ mệnh làm trung gian hàn gắn sự chia rẽ : và duy nhất chỉ mình Ngài mới thật là Đấng Trung gian, bởi vì một đàng Ngài là TC, đồng bản thể với TC Cha, đàng khác, Ngài cũng là người, đồng bản tính nhân loại như ta, cùng một dòng giống như ta, chỉ trừ không có một tội nào: như thế là Ngài là Trung gian bởi chính bản thể mình vậy, Ngài nối kết hai bên đang chia rẽ nhau, bên TC, bên loài người, ngay trong chính bản thân mình. Ngài hoàn toàn có đủ tư cách hơn ai hết để tái lập sự giao hòa đã bị đổ vỡ.

         Như thế đã rõ, yếu tố căn cốt của chức vụ trung gian của Ngài là nhân tính (= con người ĐG) được Ngôi Hai TC thâu nhận lấy, mà không làm mất đi chút gì của nhân tính ấy, hoàn toàn vẫn là nhân tính của loài người.

·        Bởi ai, ĐG đã lãnh được nhân tính ấy ?

         Thưa : Bởi Đ.Maria, bà Mẹ thật của Ngài theo huyết nhục. Không có bà, ĐG không thể là “trung gian đồng tính” (médiateur homogène) giữa TC và loài người:

“Thật vậy, Đấng thánh hoá là Đức Giêsu, và những ai được thánh hoá đều do một nguồn gốc… Như thế, vì con cái thì đều chung một huyết nhục, nên Đức Giêsu đã cùng mang lấy huyết nhục đó. ..”(Hr 2.11,14)

ĐG “đồng tính” với nhân loại, thuộc về nhân loại, chính là bởi Đ.Maria đã cho Ngài cái nhân tính của nhân loại. Nhờ Mẹ mà Ngài thuộc về nhân loại. Bà mẹ ấy đã nối kết Ngài vào dòng giống nhân loại. Mục sư Amussen nói: “Không có Đ.Maria, không có ĐG Kitô: đấy không phải là một công thức tín lý rỗng, do suy luận các nhà thần học. Tất cả sự rỗi của ta tùy vào đó” (H.Amussen, Sđd, 13).

         Một vị cứu chuộc không thật “đồng tính” với nhân loại chúng ta, không thể gọi theo đúng nghĩa là Cứu Chúa của ta được. Ông sẽ là một Cứu Chúa ngoại lai. Điều hạnh phúc cho đức tin Kitô giáo của ta là có thể vui mừng tuyên xưng rằng: nơi Đ.Maria, tức là chính từ giống nòi nhân loại ta, đã nẩy ra ĐG, vị TC cứu độ; vì thế có thể nói không sợ sai rằng : chính trong Con của Đ.Maria mà nhân loại chúng ta leo lên cây Thập giá, ra khỏi mồ, sống lại và từ nay ngồi bên hữu TC.

   Tuy vậy, để cứu chuộc chúng ta, thì đồng tính với nhân loại như thế mà thôi chưa đủ! Vì theo Th.Phaolô, ĐK còn mang lấy “hình dung xác thịt tội lỗi”, tức là xác thịt xấu xa tội lỗi y như vẫn lưu truyền trong dòng giống Ađam từ ngày ông tổ này phạm tội (Rm 8.3; Hr 9.26). Nói rõ hơn, tuy bản thân cá nhân Ngài không có tội nào (Hr 4.15), Ngài lại

“Mang lấy vào thân tất cả tội lỗi của nhân loại, và đem đóng đinh trên thập giá (1Pr 2.24).

 Chỉ sau khi

“Trải qua gian khổ (và cả cái chết trên thập giá nữa) mà Ngài trở nên thập toàn.”… Và “khi chính bản thân đã tới mức thập toàn, Ngài trở nên nguồn ơn cứu độ vĩnh cửu cho tất cả những ai tùng phục Ngài.”(Hr 2.10 và 5.9).

Đó là khi Chúa Cha ban thưởng cho Ngài được phục sinh từ cõi chết, và ban cho Ngài sung mãn thần tính (Col 2.9), tràn đầy thánh thiện, Thần khí và vinh quang nơi bản thân, để Ngài trở thành nguồn ơn cứu độ vĩnh cửu cho tất cả những ai tin Ngài. Và từ lúc ấy - phần chúng ta - nhờ tin và chịu Phép Rửa, ta được nhập vào trong Ngài để múc lấy ơn cứu chuộc có trong Ngài (Côl 1.14; 2.9-10; Rm 4.25)

         Thế mà, ĐG Kitô nguồn ơn cứu độ vĩnh cửu ấy, theo thư Galat 4.4, đã “do bởi người nữ (Đ.Maria) mà sinh ra.”

         Thế là đủ rõ, từ những điều nói trên đây, chức thân mẫu thiên sai của ĐTN Maria rõ rệt mang tính cách cứu độ ngay trong bản chất.

***

B/ GIÁ TRỊ CỨU ĐỘ CỦA LỜI XIN VÂNG

         Nói như thế có quá đề cao công ơn của Đ.Maria chăng?

Chưa đứng dưới chân thập giá để hợp công cứu chuộc, chỉ mới nói lời Xin Vâng mà cũng có giá trị cứu độ ư? Thưa: Xin đừng quên rằng, nơi TC, không chỉ việc làm mới có giá trị, mà ngay cả ý muốn, tâm tình tốt lành cũng có giá trị như vậy ! “Chính TC đã tác tạo trong anh em cả ý muốn lẫn việc làm” (Pl 2.13). Cũng vì thế, Thánh nữ Têrêsa Hài đồng dù không hề bước chân ra khỏi bốn bức tường Dòng kín, không bôn ba đi khắp nơi rao giảng TM …như Th.Phanxicô Xavie, mà cũng lại được GH tôn phong là Bổn mạng các xứ truyền giáo!

         Hiểu được như vậy, thì phải nhìn nhận lời Xin Vâng của Đ.Maria hẳn có giá trị cứu độ. Nó là một biến cố thuộc lịch sử cứu độ chúng ta. Như thế, nó có tầm quan trọng đối với ta hơn là đức tin của Abraham và việc ký kết Giao Ước ở núi Sinai.

·        Ý kiến các nhà thần học. Để minh chứng giá trị cứu độ của lời Xin Vâng, một số nhà thần học lập luận thế này:

         a) Bởi vì khi Đ.Maria nói Xin Vâng ưng thuận, Người phải biết đầy đủ trọn vẹn điều mình ưng thuận là điều gì.

         b) Mà trong lời Xin Vâng ở truyền tin thì bao hàm cả sự chấp nhận cuộc Thương Khó và Tử Nạn cứu chuộc của CK.

         c) Kết luận: Đ.Maria đã ưng thuận chấp nhận trọn vẹn cả công trình cứu độ : gồm cuộc Nhập Thể, cuộc Thương khó và Tử nạn cứu chuộc của Con mình.

         Phê bình: Chỉ có thể chấp nhận lập luận trên, với điều kiện là vế nhì (b) của lập luận trên phải đúng: Đ.Maria có “biết đầy đủ trọn vẹn cả công trình cứu độ” gồm cuộc Nhập Thể, cuộc Thương khó và Tử nạn cứu chuộc của Con mình như nói đó không?

·        Nhiều tác giả ngờ vực chuyện đó. Bằng chứng:

         +Trong sứ điệp truyền tin, Thiên sứ không nói gì về các các đau khổ để cứu chuộc.

         +Mặt khác, cha Lagrange còn cho biết rằng: Do Thái giáo không chấp nhận ý tưởng về một Đấng Thiên Sai thống khổ: “Nói cách chung, Do Thái giáo do các kinh sư lãnh đạo đã nhắm mắt trước những bản văn TK báo trước các đau khổ của Đấng Thiên Sai [1]… Không bao giờ sự chết của Ngài đã được họ coi như một giá trị đền tội chút nào cho dân Israen” [2]. Là tín đồ đạo Do Thái, thường nghe các kinh sư giảng dạy, Đ.Maria rất khó mà thoát khỏi tư tưởng phổ thông ấy !

·        Nhưng có những chứng cứ tích cực.

Rất có thể trong lời Xin Vâng ở truyền tin, Đ.Maria có biết, không nhiều thì ít, đến sứ mệnh cứu độ của Đấng Thiên sai, vậy điều đó do đâu?

         Nếu chúng ta nhớ đến lòng đạo đức gia đình, nơi Đ.Maria sinh ra [3] và được dưỡng dục, và nhớ đến tâm tình đạo đức của “nhóm Người Nghèo của TC, những người khiêm hạ và trung tín, hằng trông đợi sự cứu độ của TC”, mà Đ.Maria là thành phần, thì khó có thể bảo rằng: Người đã không biết chút nào tính cách cứu độ của các lời tiên báo trong KT CƯ.

         Cha L.Dumeste viết: “Tất cả đều như cho phép ta nghĩ rằng: Thánh Gioakim và thánh Anna, song thân của Đ.Maria, thuộc về nhóm nhỏ những người Israen trung tín, những người dù sống trong sự tôn trọng lề luật Môsê, nhưng không vì thế mà quên đi những bài học lớn lao của sứ điệp các ngôn sứ; những người mà tác động âm thầm và thấm thía của Thần Khí mở lòng cho hiểu “ý nghĩa thiêng liêng” của các lời hứa cứu rỗi. Đứng ngoài vòng hoạt động chính trị và khởi nghĩa của nhóm Ái quốc, họ chờ đợi trong thinh lặng và cầu nguyện cuộc Giáng Lâm của Đấng Cứu Tinh Thiên Sai, mà cả một loạt các dấu chỉ đã cho phép đoán được ngày ấy sắp tới.”

         Chúng ta biết, lòng đạo đức của “nhóm người nghèo của TC” đó thường được nuôi dưỡng bằng các lời Thánh vịnh. Vì các Thánh vịnh là Sách Kinh nhật tụng và cũng là Thánh ca của dân Israen, trong kinh nguyện gia đình cũng như những buổi sinh hoạt tại hội đường, và các lễ hội ở Đền thờ. Mà các Thánh vịnh lại thấm nhuần tinh thần các sứ ngôn.

         Có thể từ đó luận rằng: Nhờ thường tiếp xúc với KT trong kinh nguyện gia đình, hay nghe giảng ở Hội đường các ngày sabát (chẳng hạn các đoạn sách ngôn sứ về người Tôi Tớ thống khổ, và các Thánh vịnh thiên sai nói về đau khổ và vinh thắng của người công chính), Đ.Maria rất quen thuộc đến nằm lòng, các tư tưởng cứu độ ấy của các Thánh vịnh và các Sứ ngôn.

         Chúng ta cũng đừng quên rằng Đ.Maria đã được “ơn vô nhiễm nguyện tội”, (tuy có thể hồi đó Người không ý thức mình có ơn ấy), nên trí khôn người sáng suốt minh mẫn chứ không bị những vương vấn tội lỗi làm mờ tối. Hơn nữa, như đã xem ở Phần I, Người cô đọng nơi mình tất cả tinh hoa của CƯ, đồng thời được TC tô điểm tất cả những vẻ đẹp, nhân đức và thánh thiện để được xứng đáng làm Mẹ của Con Một TC giáng trần, thì chúng ta không cần tưởng tượng nhiều, cũng phải nhận Người có một trí khôn và tâm hồn sáng suốt đặc biệt, để vào lúc truyền tin Người có thể hiểu được phần nào sứ mệnh cứu độ của Người Con siêu phàm mà Người được đề nghị cưu mang và sinh ra. Khi TC chọn ai làm một sứ mệnh quan trọng nào, không bao giờ Ngài để cho họ mù tịt về sứ mệnh sắp lãnh nhận, Ngài luôn luôn tỏ cho đương sự biết ít ra phần cốt cán của sứ mệnh ấy.

         Hiểu như thế, sẽ thấy một vài đoạn KT, chẳng hạn câu này trong lời Thiên thần truyền tin, sẽ gợi lên ngay cho Đ.Maria những ý nghĩa sâu xa mà người bình thường không ngờ được : “Người sẽ gọi tên Ngài là Giêsu”(Lc 1.31), mà Giêsu nghĩa là “TC cứu thoát”. Nơi người Do Thái, cái tên không chỉ để gọi, nhưng còn để chỉ chức vụ. Chẳng hạn trường hợp ông Phêrô, ĐG đổi tên ông: “Đức Giêsu nhìn ông Si-môn và nói : “Anh là Si-môn, con ông Gio-an, anh sẽ được gọi là Kê-pha” (tức là Đá) (Ga 1.42), vì trên đá tảng của lòng tin Phêrô, CG sẽ xây HT Ngài (Mt 16.18).

         Trong những trường hợp long trọng và đặc biệt như buổi Truyền tin, cái tên Giêsu là cả một chương trình, một sứ mệnh. Vậy chấp thuận lời truyền tin, Đ.Maria chấp thuận làm Mẹ của Đấng mà Người hiểu mờ mờ có sứ mệnh cứu thế giới... (Tuy vậy, như có lần đã nói, không có ý bảo Đ.Maria biết ngay lúc đó tất cả tầm mức lớn lao vĩ đại của sứ điệp báo về Con của mình).

         - Nơi bài ca “Hồn tôi tán dương Chúa”, Th.Luca đã lấy niềm tin của GH thời ông mà đặt trên miệng ĐTN, vì ông muốn cho độc giả đọc TM của ông hiểu rằng Đ.Maria nhận thức được ý nghĩa cứu độ của sứ mệnh Con mình:

“Người đã cứu Israen tôi tớ Người, bởi nhớ lại tình nhân nghĩa” (Lc 1.54).

-----------------------------

Vấn nạn: Nhưng Đ.Maria có gán cho các lời ấy ý nghĩa cứu độ thiêng liêng không hay chỉ cứu độ vật chất? Đây là điều quan trọng.

Đáp : Đối với não trạng Sêmít, câu hỏi này dư thừa, vì họ không hề quan niệm một sự cứu rỗi mà không là một sự cứu thoát cả xác lẫn hồn, vật chất lẫn thiêng liêng, nói tóm, toàn diện! Th.Phaolô đã hiểu như thế khi nói : ơn cứu thoát phần hồn mà bao lâu chưa đạt đến cả “cứu chuộc thân xác” nữa, thì mới chỉ là một “cứu thoát trong hi vọng” (x. Rm 8.23-24), nghĩa là đã được cứu phần hồn, vẫn giữ niềm hy vọng được cứu cả phần xác. Người Sêmít không phân chia con người ra hai phần xác-hồn như triết học Hy Lạp mà ngày nay chúng ta thừa kế.

Qua tất cả những điều vừa xem trên đây, chúng ta có thể kết luận rằng lời Xin Vâng của Đ.Maria thực ra đây là một lời “Xin hãy thành sự (hay : “thực hiện”) cho tôi theo lời ngài (= Thiên thần)”,[4] biểu hiện một sự đồng ý dấn thân, tích cực cộng tác vào công trình cứu thế mà Thiên sứ gói ghém trong sứ điệp.

Đáng tiếc là vì từ lâu, chịu ảnh hưởng của câu “Xin vâng ý Cha dưới đất cũng như trên trời”, mà ngày xưa cha ông chúng ta đã dịch không chính xác câu “Fiat voluntas tua” (tiếng La tinh) của Kinh Lạy Cha [5]; bởi đó vô tình đã giảm giá trị cứu độ của lời Xin Vâng của Đức Mẹ thành một thái độ nhẫn nhục, thụ động cam chịu “mọi sự để vâng theo Thánh Ý Chúa”, vì không còn lối thoát nào nữa! Bởi vậy, khi hát thánh ca sau đây nên đưa tâm tình theo hướng tích cực:

“Mẹ ơi ! Đời con dõi bước theo Mẹ / Lòng con quyết noi gương Mẹ / Xin Mẹ dạy con hai tiếng Xin Vâng./ Mẹ ơi ! Đường đi trăm ngàn gian khó / Hiểm nguy dâng tràn đây đó / Xin Mẹ dạy con hai tiếng Xin Vâng…”

-----------------------------

·        Ý kiến các Giáo phụ về giá trị cứu độ của lời Xin Vâng.

            Dựa vào bằng cứ KT, bộ ba Giáo phụ Giutinô, Irênêô, Tertulianô đã đưa lối so sánh “Eva-Maria” vào trong Truyền Thống Sống Động của HT. Lối so sánh ấy đã được gợi lên trong trí các vị, nhờ đối chiếu trình thuật cám dỗ của Eva và trình thuật truyền tin của Đ.Maria. Cả ba vị đều nêu rõ cái tai hại của sự bất tuân của Eva và tính cách cứu độ của lời Xin Vâng của Đ.Maria.

Th.Giutinô viết: “Eva ‘bất tuân gây ra sự chết’, còn Đ.Maria thưa với Thiên thần: Xin Vâng như lời Ngài truyền. Như vậy, nhờ bởi người trinh nữ này, Đấng, mà bao lời tiên tri đã báo, đã đến trong thế gian; bởi Ngài, TC đập đầu con rắn và các bộ hạ nó…, và đã đẩy cái chết lùi xa khỏi những ai từ bỏ các tâm tình bất chính và tin vào Ngài.” (Đối thoại với Tryphon, c.4-6).

         Th.Irênêô viết : “Eva bất tuân…và do đó trở nên nguyên nhân sự chết cho mình cũng như cho nhân loại; Đ.Maria… vâng phục, và trở nên căn nguyên cứu rỗi cho mình cũng như cho nhân loại” (Adv. Her. 3,22, PG 7,958).

         Ông Tertulianô đối chiếu sự dễ tin tai hại của bà Eva với lòng tin cứu thoát của Đ.Maria: “Eva đã tin vào con rắn; Đ.Maria đã tin vào lời Thiên thần truyền. Tội do người kia phạm bởi dễ tin, người này đã sửa chữa bởi lòng tin mình.” (De Carne Christi, 17; PL 2,781-782).[6]

·        Công đồng Vat 2 (Hiến Chế GH, số 56) lấy lại truyền thống các Giáo phụ nói trên: “Để làm sáng tỏ hơn vai trò của Đ.Maria trong nhiệm cục cứu rỗi…, TC đã để Người tự do cộng tác vào việc cứu rỗi nhân loại, nhờ lòng tin và vâng phục của Người”... Thực vậy, Th.Irênêô nói: “Chính Người, bởi vâng phục, đã trở nên nguyên nhân cứu rỗi cho mình và cho toàn thể nhân loại.”[7] Và cùng với Th.Irênêô, còn có rất nhiều thánh Giáo phụ thời xưa cũng không ngần ngại giảng dạy rằng: “Nút dây đã bị thắt lại do sự bất tuân của Eva, nay được tháo cởi nhờ sự xin vâng của Đ.Maria ; điều mà trinh nữ Eva đã buộc lại bởi cứng lòng tin, ĐTN Maria đã gỡ ra nhờ lòng tin”. Và so sánh với Eva được KT tặng biệt hiệu “Mẹ các kẻ sống”, các ngài gọi Đ.Maria là “Mẹ thật các kẻ sống” vì: “Bởi Eva đã có sự chết, thì nhờ Đ.Maria lại được sự sống”.

         Cha M.V.Bernadot viết (sđđ, tr.13-15): “Bởi một quyết nghị tự do của khôn ngoan Ngài, TC đã từ đời đời quyết định: Mầu nhiệm CK sẽ chỉ thực hiện với sự ưng thuận của Đấng sẽ trở nên “Người phụ tá Ađam-mới”. Khi tự do ưng thuận (lời Thiên thần truyền tin), Maria bước vào mầu nhiệm ấy với tư cách một người cộng tác, và đã lập công thực sự để ban cho ta ơn thánh. Lời Người đáp vị sứ giả TC: “Này tôi là Nữ tỳ Chúa, xin hãy thành sự cho tôi như lời thiên sứ truyền” (Lc 1.38), đã hẳn là một lời vâng phục, song hơn thế, là một lời đáp tích cực và hoàn toàn tự do quyết định, lời đầy uy lực. Khi Người chưa ưng thuận, mọi sự như còn lơ lửng. Nghị quyết cứu độ đời đời của TC chỉ thực hiện với lời “Xin Vâng” mà Maria có quyền nói ra hay giữ lại. Lời “Xin Vâng” (Fiat) của Người khiêm tốn thật, song đầy năng lực vô biên; ta có thể sánh với lời “Hãy có” (Fiat) tạo thành nên vũ trụ và nhân loại. Bởi lời “Xin Vâng” (Fiat), Đ.Maria còn dấn bước vào cộng tác cho nhân loại trở nên chi thể của Ngôi Lời Nhập Thể, và nên nghĩa tử của TC.”

***

·        Phụng vụ tuyên xưng niềm xác tín nói trên:

         Cả hai GH La Tinh và Đông Phương đều đặt lễ Truyền Tin trong toàn bộ công cuộc cứu chuộc: Nhập thể, Tử nạn và Phục sinh, với sự cộng tác của Đ.Maria:

         “Lạy Chúa, Chúa đã muốn cho Ngôi Lời của Chúa thực sự mặc lấy bản tính loài người trong lòng Trinh Nữ Maria, chúng con nài xin Chúa cho chúng con, khi tuyên xưng Đấng cứu độ chúng con là Chúa và là người, thì được xứng đáng trở nên giống bản tính TC của Ngài.” (Lời nguyện đầu lễ).

         “Lạy Chúa, chúng con nài xin Chúa làm cho nhiệm tích đức tin chân chính được vững mạnh trong tâm hồn chúng con, để khi chúng con tuyên xưng Đấng do ĐTN cưu mang là Chúa thật và là người, thì nhờ quyền năng sự sống lại sinh ơn cứu độ của Ngài, chúng con được xứng đáng hưởng niềm hoan lạc vĩnh cửu muôn đời.” (Lời nguyện hiệp lễ).

         Và lời nguyện của kinh Truyền Tin, tín hữu Công giáo đọc khi chuông nguyện mỗi ngày:

         “Lạy Chúa, xin Chúa ban ơn xuống trong linh hồn chúng con, là kẻ đã nhờ lời thánh Thiên thần truyền, mà biết thật CK là Con Chúa đã xuống thế làm người; thì xin vì công ơn Con Chúa chịu nạn chịu chết trên cây Thánh giá, (và nhờ lời chuyển cầu của Đức Mẹ), cho chúng con ngày sau khi sống lại được đến nơi vinh hiển…”.

         - Phụng vụ Bydăngtin đã diễn tả cuộc phục hồi siêu nhiên của chúng ta thành một tấn bi kịch được lồng trong một cuộc đối thoại giữa Thiên sứ và Đ.Maria:

         “Khi động lòng trắc ẩn thương tình công trình tay Người đã tạo ra (bị hư hoại), Đấng Tạo Hóa vội vàng đến ngự trong lòng một Trinh nữ, con gái TC. Tổng lãnh Thiên sứ Gabrien đã đáp xuống bên Cô và chào: “Kính mừng, Đấng đầy ân sủng, TC ở cùng Cô… Cô đã được ân sủng mà người mẹ nguyên thủy chúng ta đã đánh mất. Cô sẽ thụ thai trong dạ Vị TC làm người, Đấng sẽ dùng cuộc Thống khổ mà đem loài người – nhờ Cô – về lại tình trạng nguyên thủy.” (Mercenier, Sđd, 343t).

         “ĐTN Maria thưa lại với Thiên sứ, sau khi đã được giải đáp mọi lo âu thắc mắc: “Xin hãy thành sự nơi tôi như lời ngài truyền. Tôi sẽ sinh cho đời Đấng vốn không có xác thịt, Người sẽ nhận xác thịt bởi tôi, để đem loài người về lại chức vị nguyên thủy xưa, vì chỉ mình Người có thể thực hiện được việc ấy bởi mang lấy xác thịt làm người” (Sđd, 348).

         Như một ca đoàn, loài người phụ họa trong tiếng tung hô:

         “Này đây xuất hiện cuộc giao hòa chúng ta một cách không thể tả, TC kết hợp với loài người. Bởi lời Tổng Thiên sứ, các sai lầm của chúng ta được xóa bỏ ra không, và ĐTN được vui mừng, các vật dưới thế đổi thành các vật trên trời, thế giới được giải thoát khỏi nguyền rủa xưa. Tạo vật hãy vui mừng lên và lớn tiếng ca rằng: Lạy Chúa, Đấng tạo thành và cứu chuộc chúng con, vinh quang cho Người.” (Sđd, 352-353).

*     *     *