SO SÁNH CHỨC LINH MẪU CỦA ĐỨC MARIA VỚI CHỨC LINH MẪU CỦA HỘI THÁNH

A/ CHỨC LINH MẪU CỦA HỘI THÁNH LÀ ĐIỀU KHÔNG THỂ CHỐI CÃI

KT tiên báo về chức làm Mẹ phổ quát của thành Sion (=Giêrusalem), hôn thê của TC, tiền trưng [1] của HT mới:

“Sion, sẽ không còn bị người ta nói là “Đồ chồng bỏ”,

Vì thiên hạ sẽ gọi ngươi: “Sủng ái của Ta”.

Như trai tài sánh duyên thục nữ, Đấng xây dựng ngươi sẽ cùng ngươi kết nghĩa giao duyên” (Is 62.4-5).

Sức sinh sản của Sion-Mẹ thật phong phú:

“Phải chăng cả dân có thể ra chào đời một trật, thế mà Sion chưa kịp ở cữ đã sinh ra đàn con cái” (Is 66.7-8).

“Về Sion, người ta sẽ nói: người người đều đã sinh ở đó” (Tv 87.5).

Nắm chắc các lời hứa tiên tri nói trên được ứng nghiệm vào HT, Th.Phaolô chào mừng HT là “Giêrusalem ở trên cao, là Mẹ chúng ta” (Gal 4.26tt).

·     Nhưng trước tiên, HT được sinh ra

Trong trình thuật tạo dựng Eva “từ xương sườn của Ađam” (St 2.21), các Giáo phụ đã nhìn thấy ở đó hình bóng tiên tri về mầu nhiệm HT được sinh ra tại Núi Sọ “từ cạnh sườn CK” [2]. Th.Aogutinô nói tiếp: “Eva xuất ra từ cạnh sườn chồng mình thiếp ngủ, HT sinh ra từ ĐK chết trên Thập giá, bởi việc máu và nước chảy ra từ cạnh sườn Ngài” [3]. Như vậy, việc Máu và Nước chảy ra tự cạnh sườn Chúa Cứu Thế do TM Gioan (Ga 19.33) thuật lại là hình bóng tiên trưng việc HT được sinh ra.

Cha G.Thuấn góp một câu ý nghĩa: “Trong việc sinh ra Giáo Hội trong muôn vàn đau đớn của thập giá, ĐG đã không cô đơn. Theo trái tim con người của Ngài, trong cơn đau đớn ấy Ngài rất cần một sự trợ giúp, và Đ.Maria, Mẹ Ngài đứng bên thập giá, đã giúp Ngài chấp nhận và hiến dâng tất cả (giúp Ngài hoàn tất cuộc tế lễ hy sinh); như một người Mẹ, Đ.Maria đã tham dự vào việc sinh ra Giáo Hội.” (KT chuyên khoa, tập 6, tr.186-87). 

·     HT sinh ra làm Hiền Thê và làm Mẹ:

Tiến thêm bước nữa, giáo huấn của các Giáo phụ căn cứ vào KT mà dạy rằng: Giống như Eva được rút từ cạnh sườn Ađam để làm vợ ông và làm Mẹ các kẻ sống, thì HT cũng sinh ra từ cạnh sườn ĐK bị đâm thủng để làm Hiền thê Ngài và làm Mẹ các kẻ sống.

Mới đây, ngày 21-05-2018, trong một bài giảng của Thánh Lễ, Đ.G.Trưởng Phanxicô nói: “Hội Thánh là “đàn bà” vì HT là Hiền thê… là Mẹ, sinh hạ con cái… Duy một HT “đàn bà” mới có thể sinh sản phong phú. Cần thiết HT phải là đàn bà, phải có tư cách là Hiền thê và là Mẹ. Khi chúng ta quên mất điều đó, HT chỉ còn là một HT “đàn ông”; khi thiếu chiều kích ấy, thì buồn thay, HT trở thành một HT của những “trai già”, sống cô độc, không còn khả năng yêu thương, không có khả năng sinh sản.” [4]

·      HT thi hành chức linh mẫu của mình

Với hai chức vị vừa kể trên: là Hiền thê ĐK và làm Mẹ các kẻ sống, HT thi hành chức linh mẫu của mình, hay nói rõ  hơn, vì ơn cứu chuộc và sự sống thần linh chỉ có ở trong Thân Thể CG tử nạn và phục sinh, mà HT chính là Hiền Thê kết hợp bền chặt muôn đời với Chúa Cứu Thế, do đó HT trở thành Mẹ, và ngang qua Mẹ HT này, các dòng suối sự sống siêu nhiên (x. Ga 7.37-39) từ Chúa chảy đến chúng ta. F.X.Durrwell nói : Như thế, chính nhờ HT mà ĐK, “Thần Khí tác sinh”, sinh ra nhân loại mới. (Trích sách Trong ĐK Cứu Thế, tr.348-49).

HT còn là Mẹ nuôi dưỡng con cái mình, theo lời Công Đồng Vat 2 dạy: “GH luôn luôn không ngừng lấy bánh ban sự sống từ bàn tiệc Lời Chúa, cũng như từ bàn tiệc Mình CK để ban phát cho các tín hữu…” như bà mẹ phân phát bánh và sữa nuôi con cái mình.” (HC Lời TC, số 21)

***

B/ CHỨC LINH MẪU CỦA Đ.MARIA THÌ SAO?

Đ.Maria đã là đại diện và hiện thân của HT ở ngày Ngôi Hai Nhập thể (Lc 1.26-38) và ở ngày CG tử nạn trên thập giá đồi Canvê (Ga 19.25-27), và cũng chính nơi đây, Người được CG đặt chính thức làm Mẹ siêu nhiên của các Kitô hữu và toàn thể nhân loại, điều này ta đã xem. Bây giờ cần tìm hiểu việc Người thi hành chức năng ấy thế nào.

Trên đây cho biết Người là Mẹ siêu nhiên các tín hữu, vậy là giống như HT, nhưng hơn HT bởi chính CG đặt Người làm Mẹ toàn thể nhân loại tức là làm Mẹ của cả HT nữa, và đã được Thiên Chúa tặng phong làm Nữ vương trời đất sau khi Người được rước cả hồn xác về trời, với địa vị cao cả ấy, Đ.Maria sẽ thi hành chức linh mẫu của Người cách thế nào bên cạnh chức linh mẫu của HT?

Thưa: Thi hành trong hiệp nhất với HT, nhưng bằng cách thức khác nhau.

Nói rằng: Thi hành trong hiệp nhất với HT là rất đúng vì hai chức linh mẫu của HT và của Đ.Maria hợp chung thành một, căn cứ vào sự hiệp nhất của HT, mà Đ.Maria là một phần tử, (tuy là phần tử cao quí nhất, vì là Mẹ TC). Vậy tất cả HT là Mẹ, nên chỉ có một chức linh mẫu duy nhất; cách thức thi hành tuy có khác nhau song lại hòa quyện vào nhau, nương tựa vào nhau, và nhờ liên kết với nhau mà phát huy năng lực của mình cách hữu hiệu” (x. Ep 4.11-13; v.v…).

Cách thức thi hành khác nhau như thế nào?

A) Trước hết, ta hãy xem cách HT thi hành chức linh mẫu. HT thi hành chức linh mẫu trên hai bình diện: [5]

+ Bình diện thứ nhất, thì nối kết với cơ cấu phẩm trật (hiérarchie), tức là HT:

a/ Sinh ra các Kitô hữu, dân TC, trong đời sống siêu nhiên bởi “quyền hành của các chức thánh”, tức là nhờ cơ cấu giáo phẩm ban Lời Chúa và các Bí tích (1Cr 4.15; 1Pr 1.22t; 2.2; v.v…). Nói cách khác, HT thi hành chức linh mẫu bằng cách chuyển ân sủng cứu độ và sự sống siêu nhiên ấy khi ban bố Lời Chúa và các Bí Tích, như Th.Phaolô đã thi hành :

“Vả chăng cho dẫu quản giáo anh em có từng vạn trong ĐK, nhưng Cha thì không nhiều đâu! Vì trong ĐK, nhờ Tin Mừng chính tôi đã sinh ra anh em” (1Cr 4.15).

b/ Giáo hóa bởi “quyền tài thẩm,” tức là cũng ngang qua hàng giáo phẩm mà HT dạy dỗ, giáo hóa các tâm hồn cho đạt sự sống đời đời.

+ Bình diện thứ hai, bằng ân sủng và lòng mến, thì mở rộng cho tất cả HT tức là cho cả giáo dân, vì sự sung mãn ân sủng cứu độ của ĐK còn có thể chảy tràn trong nhân loại bằng những ảnh hưởng bên trong khác nữa, chứ không chỉ qua ngả cơ chế phẩm trật.

Trong HT CK, nếu các chức năng ban bố Lời Chúa và phân phát các Bí tích được dành riêng cho một ít người (thuộc hàng giáo phẩm), thì tất cả mọi phần tử trong HT lại có thể lãnh các ân sủng cho mình và tỏa lan cho kẻ khác bằng lòng mến, lời cầu nguyện và các hy sinh, và dẫn đưa kẻ khác tới đàng lành nhờ ảnh hưởng của mình. Nền tảng của cách thi hành chức linh mẫu này là sự kết hợp của các chi thể HT với CK, và nhờ thế, được có sức sinh sản do Thánh Thần của CK tác động. (1Cr 12:11;  Ep 2.20-22).

Trường hợp Đ.Maria là tiêu biểu về điều đó: Người ở trong HT và ở trung tâm HT, bởi sự sung mãn ân sủng mà Người đã lãnh được, Người tụ hội nơi mình tất cả sức lực thánh hóa; do đó, Người thi hành một chức linh mẫu ngoài cơ cấu phẩm trật (en dehors de la hiérarchie) nghĩa là không bằng cách thông truyền lời Chúa và ban phát Bí tích, nhưng vẫn là một chức linh mẫu thực thụ đối với chúng ta.

B)  Bây giờ xem cách thi hành chức linh mẫu của Đ.Maria: Chính trên bình diện ân sủng và lòng mến mà Đ.Maria thi hành chức linh mẫu của mình. [6] Vì Người không thuộc về cơ chế phẩm trật, không ở trong hàng ngũ giáo phẩm, Người không phải là linh mục, Giám mục hay Giáo Trưởng, cho nên không thi hành chức linh mẫu bằng tác vụ ban Lời Chúa và các Bí tích.

Tuy Đ.Maria chỉ thi hành chức linh mẫu trên bình diện ân sủng và lòng mến, nhưng những gì HT làm trên bình diện cơ cấu giáo phẩm vốn là những việc phục vụ thuộc lãnh vực các dấu chỉ, lại nhờ ân sủng và lòng mến của Người mà gây được hiệu quả. (Một hình thức trung gian các ơn của Đ.Maria).

Trong trật tự siêu nhiên hiện thời của công cuộc cứu độ, thì ân sủng và lòng mến của người Kitô hữu lan tỏa sang các anh em khác theo mức độ thánh hóa mà ân sủng đang thực hiện nơi mình họ.

Áp dụng vào Đ.Maria – phần tử tôn quý, cao cả nhất của HT vì là Đấng vô nhiễm nguyện tội, và là Mẹ TC – thì thấy Đ.Maria đã thông hiệp bởi lòng tin và mến nồng nhiệt - (một lòng mến bao la, trổi vượt trên tất cả lòng mến của các thánh trong HT) - vào công trình cứu chuộc của ĐK, đến mức Người đã lãnh được ơn cứu chuộc của ĐK với tất cả sung mãn. Và chính vì “đầy ân sủng và đắc sủng hoàn toàn”, mà ân sủng của Người tràn lan sang tất cả các chi thể khác cho đến ngày chung tận.

ííí