TỘi nguyên tỔ

Trước khi học Bí Tích Thánh tẩy, ta phải tìm hiểu tội tổ tông đã, vì Phép Thánh Tẩy có phận sự tẩy xóa tội tổ tông cũng như các tội mình phạm.

Trích sách Sáng thế, ch.3

Rắn là một vật xảo quyệt hơn mọi dã thú Thiên Chúa đã làm ra. Nó nói với người đàn bà :      

-    Phải chăng Thiên Chúa đã phán : Các ngươi không được ăn cây nào trong vườn ?

Người đàn bà ngay thật đáp :

-    Đâu có ! Quả cây trong vườn chúng tôi được ăn, chỉ trừ cây ở giữa vườn thì Thiên Chúa cấm ăn, cấm đụng vào, kẻo phải chết.

Rắn nói :

-    Chẳng chết chóc gì đâu ! Quả nhiên, Thiên Chúa biết ngày nào các ngươi ăn nó, mắt các ngươi sẽ mở ra và các ngươi sẽ nên như những thần linh biết cả tốt xấu.

Nghe vậy, không nhịn được tính tò mò, người đàn bà đã nhìn, thì thấy quả ăn chắc là ngon, nhìn cũng sướng mắt, nó thật đáng quí, để được tinh khôn. Thế rồi, không cầm mình nổi trước cám dỗ, bà đã hái quả mà ăn, bà cũng trao cho chồng ở bên bà, và ông đã ăn.

Mắt cả hai đứa đã mở ra và chúng biết là chúng trần truồng. Chúng đã khâu lá vả làm khố cho mình. Chúng nghe tiếng Yavê đi tản bộ trong vườn lúc gió hiu hiu thổi buổi chiều hôm, và con người với vợ đi núp mình khuất mặt Yavê giữa những cây trong vườn. Yavê gọi con người mà rằng :

-    Ngươi ở đâu ?

Con người đáp :

-    Tôi nghe tiếng bước của Người trong vườn và tôi sợ vì tôi trần truồng, nên tôi đi ẩn núp.

Yavê phán :

-    Ai đã mách cho ngươi biết là ngươi trần truồng ? Họa chăng là ngươi đã ăn cây Ta cấm ?

Và con người thưa :

-    Người đàn bà mà Người đã đặt bên tôi, chính y thị đã hái nơi cây ấy cho tôi, nên tôi đã ăn.

Yavê quay sang hỏi người đàn bà :

-    Tại sao ngươi làm thế ?

Người đàn bà thưa :

-    Rắn đã phỉnh tôi nên tôi đã ăn !

Sau đó, Yavê xử phạt cả ba, và nặng nề nhất là trên con rắn : nó sẽ bị đạp rập đầu.

*   Đó là Lời Chúa ! - Tạ ơn Chúa !

Suy niệm Lời Chúa

Bài Kinh Thánh này, hầu như mọi tín hữu đều biết gần như thuộc lòng. Nhưng hiểu cho đúng, thì là chuyện khác !

Trước hết, không được hiểu đoạn văn này như là một việc tả chân sát theo nghĩa đen : con rắn là con rắn ta thường thấy, cái cây là cái cây nào đó mà ta thường biết..., trái cấm là trái táo, trái “bom”... Trái lại phải hiểu nó giống như truyện ngụ ngôn, nghe kể để rút lấy cái ý ám chỉ điều gì ở trong đó. Vì quả thật, không bao giờ có con rắn nào biết nói. Nhưng tác giả Kinh Thánh dùng hình ảnh con rắn có tính tinh khôn, xảo quyệt, biết luồn lách, lén lút, để ám chỉ Satan, một thế lực tăm tối, hiểm ác, có dã tâm muốn xúi giục loài người phạm tội.

Nhưng đàng khác, ta cũng không được coi câu truyện trên đây là hoang đường ; trái lại, ta phải nhận là có xảy ra. Nhưng vì nó là một điều thuộc loại bí nhiệm, nên phải dùng thể văn bình dân, kể chuyện, tả cảnh mà kể lại, nhất là cho những người bán khai sống cách đây mấy nghìn năm được dễ hiểu, dễ nhớ. Ta hãy lấy một ví dụ : khi đứa con nít 4, 5 tuổi ngây thơ hỏi mẹ nó : Con sinh ra từ đâu? Má nó không thể nào nói cho nó về vấn đề sinh lý cha mẹ ăn ở với nhau (….), cái đó quá khó đối với nó, để sau này lớn lên, đủ trí khôn, nó sẽ biết. Hiện giờ bà mẹ sẽ phải nói bóng bẩy, ví dụ : “Một hôm có con cò trắng bay trên trời, ngậm trong mỏ một cái giỏ, có con bé tí xíu nằm trong đó, rồi con cò đậu xuống, bỏ con vào bụng mẹ đây, thế là mẹ đẻ con ra, con là con bố mẹ”. Với tuổi thơ, biết từng ấy là đủ rồi. Nhưng nếu khi nó đã 20 tuổi, học đại học rồi, mà nó cứ hiểu như mẹ nó kể hồi bé, thì nó chẳng hóa ra ấu trĩ và ngốc nghếch lắm sao ?

Ấy thế mà việc ấy lại vẫn xảy ra cho nhiều người tín hữu mới chết chứ ! Tỉ dụ truyện Kinh Thánh kể trên về việc ăn trái cấm, có nhiều người tín hữu nay đã trưởng thành, sống thế kỷ 21, mà vẫn hiểu chuyện đó như là có một con rắn biết nói, có một cái cây có quả cấm (có người còn gọi đích danh nó là trái bom nữa), rồi ăn vào, còn Adong thì nuốt nửa chừng đến cổ, mắc kẹt thành cục adong ở giữa cổ...

Đáng buồn ! Một phần là do các người giảng dạy không cắt nghĩa thấu đáo. Song phần khác tín hữu cũng có lỗi vì ít chịu khó tìm hiểu ý nghĩa đích xác của lời Chúa, chỉ học dăm câu giáo lý hồi nhỏ khi rước lễ vỡ lòng, và cứ hiểu từng đó và y như thế cho đến bây giờ… Đang khi các vấn đề ở đời, văn chương, khoa học, kinh tế, làm ăn, mánh lới..., thì họ chịu khó học hỏi lắm, rành lắm.

1/  Vậy ý nghĩa của đoạn Kinh Thánh trên là gì ? Thiên Chúa đã tạo dựng nên loài người, Người lại cho họ hưởng dùng mọi sự vật mà Người tạo nên, đó là ý câu : “Mọi quả cây trong vườn, chúng tôi đều được ăn.” Nhưng “có một cây quả Thiên Chúa cấm, ăn vào là phải chết”, ý muốn nói : có một điều, con người không được chạm tới, không được chiếm lấy, nghĩa là con người phải chấp nhận thân phận có giới hạn, không được vượt qua mà tìm cái không thuộc quyền họ. Ở đây sự đó được biểu tượng bằng “cây biết lành dữ”, cái cây lạ đời này có ý ám chỉ quyền định đoạt về cái gì là tốt, là xấu, lành dữ, thiện ác cho đời mình. Quyền ấy thuộc về Thiên Chúa. Tiếm quyền ấy sẽ đem con người tới cái chết, đánh hỏng cuộc đời mình.

a/  Quyền định đoạt về lành dữ, tốt xấu là thế nào ? Thưa là quyền định đoạt điều nào tốt điều nào xấu, điều nào thiện điều nào ác trong đời sống loài người. Ví dụ : nói dối, Chúa cho là xấu, là hại. Nhưng con người lại nói : Không, nói dối là tốt, là cần, có thể làm được, nhất là khi nhờ nói dối, tôi đạt được điều ước mong, gây lợi cho tôi, cho phe phái tôi. Như thế, con người đã tự mình định đoạt về tốt xấu, thiện ác, vốn là độc quyền dành cho một mình Thiên Chú mà thôi.

     b/  Tựu chung, con người phạm tội gì ? Phạm tội tiếm quyền Thiên Chúa, họ muốn bằng Thiên Chúa để tự định đoạt về mọi sự. Trong truyện Kinh Thánh đó, ma quỉ nói: “Mắt các ngươi sẽ mở ra”, tức là sẽ nên thượng trí, khôn ngoan, “các ngươi sẽ nên như những thần linh”, bằng Thiên Chúa, thế là chẳng cần Thiên Chúa nữa, cái gì mình cũng làm được, tốt xấu bất kể, tự định đoạt, tự tạo lấy hạnh phúc đời mình, không cần lệ thuộc Thiên Chúa... Như thế là chối bỏ địa vị thụ tạo. (Phỏng theo Sách Giáo Lý Hội Thánh Công giáo, số 396-400.)

c/  Từ xưa đến nay chúng ta thường nghe nói tội ấy là : tội kiêu ngạo ! Song không phải cái kiêu ngạo vụn vặt nhỏ mọn của ta thường ngày đối với người này, người nọ, và ta thường xưng trong tòa cáo giải. Đây là tôi kiêu ngạo tầy trời, muốn coi mình là Đấng Tạo Hóa bằng chính Thiên Chúa mới ghê !

2/  Bây giờ, ta lại hỏi rằng : Ai đã phạm tội ấy ? Lời đáp từ xưa ta vẫn được nghe là một mình ông Adong và bà Eva phạm, đó là tội tổ tông, rồi truyền đến con cháu là cả dòng dõi nhân loại. Đúng rồi, song không chỉ đơn giản có thế. Bây giờ, nên hiểu rộng hơn : Không chỉ mình nguyên tổ phạm, mà cả nhân loại, bất cứ ai sinh ra làm người cũng mang lấy cái mầm mống tội ấy trong mình. Th.Phaolô đã khẳng định điều ấy trong Thư Rôma : “(Khởi đầu) chỉ vì một người (Ađam), mà sự tội đã đột nhập trần gian; và vì tội, thì sự chết nữa; (nhưng) sự chết đã lan qua hết mọi người, bởi vì mọi người đều đã phạm tội…” (Rm 5.12). Chẳng phải trong chúng ta, ai cũng có cái mầm mống kiêu ngạo muốn làm chủ mọi sự, muốn tự mình định đoạt cái tốt, cái xấu ? Tỉ dụ Chúa bảo ta : Hãy tha thứ, hãy yêu kẻ địch thù, cầu nguyện cho họ ! Ta nói ngược lại : Làm sao tôi tha thứ được cho kẻ đã sỉ nhục tôi, đã làm hại gia đình tôi, đã giết người thân của tôi? Tôi phải báo thù mới được ! Chúa dạy yêu thương ư ? Làm sao yêu kẻ vẫn ghét tôi được ? Chúa dạy phải sống trong sạch ư ? Chúa dạy điều quá khó ai mà giữ được... Dạy người có gia đình thì chỉ một vợ một chồng. không được ly dị ư ? Ta phản đối : Vợ chồng không sống hạnh phúc với nhau thì bỏ, đi lấy người khác..., sống với nhau mà như trong hỏa ngục thì sao sống nổi... Chúa khó quá, Chúa vô nhân đạo, Chúa chuyên môn làm khổ người ta ...

Đấy thấy chưa ? Chúng ta luôn luôn ngấm ngầm chống đối, muốn đi ngược ý Thiên Chúa, muốn làm mọi sự theo ý mình, sở thích và đam mê của mình, chỉ hành động sao để có lợi cho mình : đó là tội tổ tông, nó nằm trong bản thân con người đấy ! Vậy, tội tổ tông là điều chúng ta cũng phạm và đang phạm hàng ngày

3/  Hậu quả sau khi phạm tội tổ tông là gì ? Bài Kinh Thánh cho biết : “Mắt họ mở ra và thấy mình trần truồng”. Theo cách hiểu của Thánh Kinh thì không phải là chỉ không có quần áo, phải lấy lá cây che đi sợ người khác nhìn thấy…, mà còn là mất hết những ân huệ Chúa ban (tỉ dụ mất ơn bất tử), thư Th.Phaolô có một chữ hay tuyệt : “Họ khuyết mất vinh quang Thiên Chúa” (Rm 3.23), trần trụi, nghèo xơ xác, chẳng còn gì… Phạm tội chống Thiên Chúa, để làm chủ mình, tự định đoạt đời mình, họ tưởng họ sẽ được mọi sự, kỳ thực ra trắng tay. Không còn gì bảo vệ mình, họ dễ dàng làm mồi cho ác thần, cho đam mê tội lỗi, cho bệnh tật, cho sự chết… Công Đồng Vaticanô II viết một câu đanh thép : “Không có Thiên Chúa, tạo vật sẽ tiêu tan !” (Hiến chế “Hội Thánh trong thế giới ngày nay” số 36)

Chưa hết. Bài Kinh Thánh nói : Họ sợ và trốn tránh mặt Chúa, Đấng trước kia chiều chiều xuống tản bộ trong vườn dạo chơi thân mật với họ. Sau tội phản nghịch, thế là “ơn đoạn nghĩa tuyệt”. Bây giờ chỉ còn tránh lánh, nếu không phải là thù nghịch. Còn gì nữa ? Có tội thì phải chịu phạt, hình phạt ngay ở đời này, trong chính bản thân và điều kiện sống của mình: đàn ông phải cật lực đổ mồ hôi, sôi nước mắt kiếm chén cơm,đàn bà phải đau đớn trong sinh đẻ và thân phận phải lụy phục chồng. Cuối cùng mất ơn bất tử, chỉ còn là chết, từ đất mà ra nay lại trở về đất, tan rã trong tro bụi !

4/  Tình trạng ấy có tuyệt vọng không ? Thưa không ! Ở bài sách Thánh kể trên, không trích đăng câu tiếp theo, bao hàm một lời hứa hé mở niềm hi vọng cho nhân loại khốn khổ. “Yavê Thiên Chúa phán : “Ta sẽ đặt hận thù giữa ngươi (Con Rắn Satan) và người đàn bà, giữa dòng giống ngươi và dòng giống nó. Dòng giống nó sẽ đạp đầu ngươi, còn ngươi sẽ táp lại gót chân” (Kn 3.15). Đó là lời hứa về một Người con cháu trong dòng dõi nhân loại, sẽ cứu nhân loại. Kitô giáo hiểu đó là tiên báo về Chúa Giêsu Kitô sẽ đến thắng Satan (đạp đầu con Rắn) cứu họ, giải thoát họ khỏi quyền lực ma quỉ và tội lỗi, thoát sự chết và bị kết án...

Tất cả ơn giải thoát, sự toàn thắng nói trên, Đức Giêsu đã đến, đã thực hiện xong bởi cuộc Tử nạn và Phục sinh của Ngài. Ngài gói ghém nó lại trong Bí Tích Thánh Tẩy mà gửi đến cho ta. Vậy muốn được giải thoát, được toàn thắng, ta hãy lãnh lấy Bí Tích Thánh Tẩy.

Tích truyện

Xưa, có một ông hoàng trẻ mà rất kiêu, muốn người ta tôn thờ mình như vị thần, nên không cho người ta đến gần, chỉ được phép bái lạy từ xa. Một hôm, ông du thuyền trên sông, thuyền lật, ông ta chìm nghỉm sắp chết đuối. Ông kêu cứu, dân làng nghe tiếng chạy ra, nhưng thay vì nhảy tới cứu, họ chỉ đứng xa xa trên bờ mà bái lạy rối rít. Ông gào :

-   Đến cứu ta đi, chúng bay !

Họ trả lời :

-   Chúng tôi không dám đụng đến thánh thể Ngài với tay thô hèn của chúng tôi.

Cuối cùng mãi một lúc sau, họ mới đến vớt ông lên thì bụng ông đã phình lên vì uống nước no. Thật là một bài học đích đáng ! Từ đó, ông chừa thói kiêu ngạo, cho mình là thần thánh.

µµµ