UBND huyện Bố Trạch yêu cầu hạ tượng Đức Mẹ tại Bầu Sen

Thanh Trúc, phóng viên đài RFA

2009-10-05

Giáo xứ Chày trong đó có họ đạo Bầu Sen , là vùng nghèo nằm trên miền núi tỉnh Quảng Bình thuộc giáo phận Vinh. Từ năm ngoái một tượng Đức Mẹ được dựng trên núi đối diện nhà thờ Bầu Sen cạnh nghĩa trang huyện Bố Trạch. Tháng trước Uỷ Ban Nhân Dân huyện Bố Trạch gởi quyết định yêu cầu trong vòng 5 ngày phải hạ tượng xuống.

Mời quí vị tìm hiểu câu chuyện qua bài phỏng vấn của Thanh Trúc với Linh Mục Nguyễn Văn Hữu - Chánh xứ Bầu Sen, và ông Trần Thanh Văn - Phó Chủ Tịch UBND huyện Bố Trạch.

Hinh ảnh tượng Đức Mẹ được dựng trên núi ở giáo xứ Bàu Sen. Photo courtesy Vietcatholic

Trước tiên LM Nguyễn Văn Hữu trình bày về lai lịch bức tượng:

Đặt tượng Đức Mẹ theo pháp lệnh thì không cần xin phép

LM Nguyễn Văn Hữu : Tôi là Linh Mục Gioan Nguyễn Văn Hữu, linh mục quản xứ Chày. Sự việc là như thế này, ngày 4-3-2008 giáo dân Chày, trong đó có nhà họ Bàu Sen, có dựng một tượng Đức Mẹ ở trên đỉnh núi trước cửa nhà thờ. Đây là một hòn đá nó cao gần bốn chục mét, nó nằm đối diện với nhà thờ, giữa một cái khoảng trống rất là đẹp, rồi bên kia - bên phải của hòn đá là nghĩa trang.

Ước nguyện của giáo dân cũng muốn đặt tượng Đức mẹ ở đó để cầu nguyện cho những người đã qua đời cũng như ban ơn lành cho những người còn sống. Nhưng mà đến buổi chiều , khi đã đặt xong rồi thì chính quyền huyện Bố Trạch lên và yêu cầu dừng lại.

LM Nguyễn Văn Hữu

Ước nguyện của giáo dân cũng muốn đặt tượng Đức mẹ ở đó để cầu nguyện cho những người đã qua đời cũng như ban ơn lành cho những người còn sống. Nhưng mà đến buổi chiều , khi đã đặt xong rồi thì chính quyền huyện Bố Trạch lên và yêu cầu dừng lại.

Họ lập biên bản vi phạm, thì khi lập biên bản vi phạm thì chẳng ai ký cả. và phản ứng đầu tiên của UBND huyện Bố Trách là ngày 21 tháng 3 thì người ta mời tôi lên họp ở UBND xã, tôi cũng nói rằng đó là cái nguyện vọng của bà con giáo dân, mà tôi cũng biết đất đó là đất nghĩa trang cho nên chúng tôi đặt.

Thanh Trúc : Thưa, đó là cái nghĩa trang của Công Giáo, cái nghĩa trang chung hay là cái nghĩa trang như thế nào?

LM Nguyễn Văn Hữu : Một cái đặc điểm của Miền Nam thì các nghĩa trang thuộc giáo xứ quản lý, nhưng mà ở Miền Bắc thì các nghĩa trang là chung của dân và người ta quy hoạch vào cái nghĩa trang chứ không phải là của người Công Giáo như ở những cái xứ ở Miền Nam đâu. Nhưng mà bởi vì cái vùng đất đó là giáo dân của chúng tôi ở đây là toàn phần Công Giáo, một trăm phần trăm Công Giáo, cho nên cũng coi đương nhiên cái nghĩa trang thì nghĩa trang Công Giáo.

Thanh Trúc : Thưa Linh Mục, khi bắt đầu dựng tượng Đức Mẹ thì Linh Mục và giáo dân có xin phép, có báo cho chính quyền địa phương biết sẽ tôn tượng Đức Mẹ lên ở đó không? 

LM Nguyễn Văn Hữu : Chuyện đó chúng tôi không báo cũng không xin bởi vì trong Pháp Lệnh Tôn Giáo, cái việc đặt tượng Đức Mẹ là cái việc không phải xin phép, bởi vì đây không phải là công trình có tính quy mô lớn, chớ còn cái công trình đơn giản như đặt cái tượng thì trong luật pháp không quy định cái chuyện xin phép, cho nên chúng tôi không xin phép.

Chuyện đó chúng tôi không báo cũng không xin bởi vì trong Pháp Lệnh Tôn Giáo, cái việc đặt tượng Đức Mẹ là cái việc không phải xin phép, bởi vì đây không phải là công trình có tính quy mô lớn, chớ còn cái công trình đơn giản như đặt cái tượng thì trong luật pháp không quy định cái chuyện xin phép, cho nên chúng tôi không xin phép.

LM Nguyễn Văn Hữu

Thanh Trúc : Cho đến khi mà có cái quyết định chính thức của Chủ Tịch UBND huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình ký là ngày 21 tháng Chín,  thì đến nay tình hình như thế nào, thưa Linh Mục?

LM Nguyễn Văn Hữu : Từ cái ngày 21 tháng 9 Chủ Tịch UBND huyện Bố Trạch - Nguyễn Tống Sơn ký quyết định, thì theo quyết định người ta giao cho tôi trong 5 ngày là phải hạ tượng Đức Mẹ xuống, sau 5 ngày nếu không hạ tượng Đức Mẹ xuống thì người ta sẽ dùng biện pháp cưỡng chế tháo dỡ, mọi chi phí thì do chính tôi phải chịu.

Nhưng mà quyết định được giao cho tôi (lúc) 3 giờ chiều ngày 21 thì đến ngày 23 thì họ đã đưa máy cẩu, máy múc đất đến dọn đường dưới chân tượng Đức Mẹ. Khi đó tôi lên thì tôi có bảo rằng quyết định giao cho tôi trong vòng 5 ngày rồi sau 5 ngày nếu tôi không làm thì UBND huyện Bố Trạch mới cưỡng chế, bây giờ yêu cầu dừng máy, nhưng mà họ không dừng, họ điện cho chính quyền, công an đến rất là đông.

Khi đó dân cũng chạy ra rất là đông, thì tôi có gặp Phó Chủ Tịch huyện (và) tôi yêu cầu dừng máy (thì) được trả lời rằng "Chúng tôi chỉ làm công tác chuẩn bị, chúng tôi không dừng." Đến chiều ngày 24 bắt đầu mưa to gió lớn kéo dài đến bây giờ, rồi sau trận bão nữa, cho nên là cái vùng đó đã bị ngập nước cho nên họ chưa làm tiếp được. Sáng hôm nay tôi cũng thấy một đoàn xe 3 chiếc ô-tô biển số xanh của cán bộ có đến đó thăm dò, thấy tượng Đức Mẹ ở đó cũng đánh ra đi bởi vì cái chỗ đó đang còn lầy lội mà thôi ạ.

Việc dựng tượng vi phạm nhiều vấn đề

Thanh Trúc : Thưa LM Nguyễn Văn Hữu, với cái quyết định này thì nếu  như mà ở bên phía giáo dân không muốn di dời thì họ buộc lòng cũng sẽ phải tháo dỡ đi?

Cực khổ chúng tôi có thể chịu được, nghèo chúng tôi có thể chịu được, ăn khoai trộn ngô, ăn cơm trộn ngô chúng tôi cũng chịu được, nhưng mà chúng tôi không có Đức Mẹ thì chúng tôi không thể sống được bởi vì đó là niềm tin của chúng tôi

LM Nguyễn Văn Hữu

LM Nguyễn Văn Hữu : Đã nói đến cưỡng chế là nói đến sức mạnh của luật pháp, và nói đến áp lực, nói đến cưỡng chế thì chắc chắn họ làm. Và chúng tôi cũng như giáo dân Bàu Sen không nhất trí cái vấn đề cưỡng chế.

Chúng tôi cũng không thể làm gì được hơn ngoài cái việc cầu nguyện. Ngay khi nhận quyết định thì tôi cũng đã ghi trong văn bản bàn giao đó là "Chúng tôi phản đối cái quyết định này.

Chúng tôi không thi hành." Chúng tôi đã gửi cho họ. Còn về phía Toà Giám Mục, trước khi mà họ ra cái quyết định dỡ cái tượng đó thì họ cũng đã có một công văn gửi cho Toà Giám Mục thông báo cái chuyện này.

Và Toà Giám Mục ngày 19 tháng 9 năm nay cũng đã có một công văn gửi cho UBND huyện là phản đối cái chuyện này và đề nghị tìm những giải pháp thân thiện hơn, ôn hoà hơn, hữu ích hơn, nhưng mà lời của Toà Giám Mục không được chính quyền chấp nhận và họ đã đưa đến cái quyết định cưỡng chế.

Còn về phía giáo dân của chúng tôi, trong tất cả các cuộc họp người ta cũng nói lên cái nguyện vọng là "cực khổ chúng tôi có thể chịu được, nghèo chúng tôi có thể chịu được, ăn khoai trộn ngô, ăn cơm trộn ngô chúng tôi cũng chịu được, nhưng mà chúng tôi không có Đức Mẹ thì chúng tôi không thể sống được bởi vì đó là niềm tin của chúng tôi".

Việc dựng tượng đó là không xin phép chính quyền địa phương, đồng thời nó  vi phạm  rất nhiều vấn đề. Thứ nhất là vi phạm Luật Đất Đai, thứ hai là vi phạm Luật Di Sản Văn Hoá, thứ ba là nó nằm vào trong vườn di sản thiên nhiên thế giới quốc gia Phong Nha , nó hoàn toàn nằm ngoài cơ sở thừa tự và không thuốc đất của tôn giáo, cho nên việc dựng tượng đó mà không xin phép thì hết sức sai lầm.

Ô.Trần Thanh Văn.Phó Chủ TịchUBND

Nguyện vọng của bà con giáo dân cũng không được ghi nhận. Nếu mà trực tiếp gặp được chủ tịch cũng như phó chủ tịch hay là những nhà hữu trách, nhà lãnh đạo cầm quyền (thì) chúng tôi gửi một lời nhắn nhủ là "Xin biết tôn trọng và biết lắng nghe ý kiến của người dân". Chúng tôi vẫn luôn luôn thiết tha kêu gọi tìm một cái cách hữu lý, hữu tình và nó đi đến cái giải pháp tốt hơn, bởi vì nhà nước chúng ta xưa nay cũng đã nói rồi "lấy dân làm gốc'.

Thanh Trúc : Sau phần trao đổi với linh mục Nguyễn Văn Hữu, chúng tôi cũng gọi về UBND huyện Bố Trạch, được gặp ông Phó Chủ Tịch Trần Thanh Văn.

Ông Trần Thanh Văn : Trước hết, xin hỏi cô là ai ạ?

Thanh Trúc : Tôi là Thanh Trúc của Đài RFA.

Ông Trần Thanh Văn : Việc dựng tượng đó là không xin phép chính quyền địa phương, đồng thời nó  vi phạm  rất nhiều vấn đề. Thứ nhất là vi phạm Luật Đất Đai, thứ hai là vi phạm Luật Di Sản Văn Hoá, thứ ba là nó nằm vào trong vườn di sản thiên nhiên thế giới quốc gia Phong Nha  Kẻ Bàng , nó hoàn toàn nằm ngoài cơ sở thừa tự và không thuốc đất của tôn giáo, cho nên việc dựng tượng đó mà không xin phép thì hết sức sai lầm.

Thanh Trúc : Chúng tôi có nói chuyện Linh mục Nguyễn Văn Hữu thì ông cũng có trình bày là ông và giáo dân ở đó cũng mong muốn giải quyết chuyện này trong tình thần ôn hoà và êm đẹp...

Ông Trần Thanh Văn : Phía chính quyền thì muốn giải quyết trên cơ sở là hết sức ôn hoà, đảm bảo tín ngưỡng cho bà con giáo dân và sẽ di dời tượng về tại nhà thờ của giáo họ Bàu Sen. Không bao giờ đập phá tượng, bởi lý do đó là vấn đề tín ngưỡng mà pháp luật của Việt Nam luôn luôn tôn trọng tín ngưỡng, cho nên không có chuyện đập phá. Cũng giải quyết với toà Giám Mục như vậy cơ. Việc làm gì mà vi phạm pháp luật thì đều là có cái thông báo gửi cho các linh mục ở trên địa phận cả.

Thanh Trúc : Thưa ông Tràn Thanh Văn, cảm ơn lời giải thích của ông.