Phải yêu mến Thiên Chúa trên hết
mọi sự
Suy niệm Chúa nhật
XXX năm – A
(Mt 22, 34-40)
Lại một bẫy
khác do con người đặt ra để thử lòng Thiên
Chúa. Thay vì một nhóm người như trước, họ
chọn ra một đại diện cho cả nhóm. Vì muốn
thử thách Chúa, họ chọn một vị thông luật,
đã là thông luật nên chắc ông này phải thuộc
nằm lòng 613 điều luật ghi trong sách Luật Do
thái, trong đó 365 điều luật cấm và 248 điều luật
truyền làm, chưa kẻ các điều luật phụ
nữa. Ông cũng biết các điều trên được chia
thành hai vế trọng luật và khinh luật.
Phạm khinh luật thì chịu phạt đền
tội, nhưng phạm trọng luật như giết người,
thờ tà thần, gian dâm... thì bị tử hình.
Vì là viên thông luật, hiển nhiên ông biết rõ
mỗi nhóm thích giữ một điều luật và cho
rằng điều ấy đối với họ là quan trọng
hơn cả, có thể Chúa Giêsu đưa ra điều này trọng
đối với nhóm này nhưng lại thường đối với
nhóm kia, đó là lý do ông đặt ra câu hỏi với Chúa
Giêsu hòng nắm chắc phần thắng về
mình : “Thưa Thầy, trong
lề luật điều răn nào trọng nhất” ?
Hai
Điều răn
Thật không dễ
để trả lời. Nếu Chúa trả lời điều
luật này trọng, điều luật kia không trọng
thì thế nào Người cũng bị qui
lỗi là về phe nhóm này, chống nhóm kia, và như
vậy Người sẽ mắc bãy của họ.
Chúa Giêsu là Thiên Chúa
thấu hiểu lòng người, nhưng Chúa vẫn trả
lời. Chúng ta cũng cám ơn vị thông luật này đã
hỏi thử Chúa để chúng ta co được chỉ dẫn
rõ ràng, xác thực về thứ tự các giới răn.
Chúa Giêsu phán cùng người
ấy rằng: "Ngươi
hãy yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngươi hết lòng,
hết linh hồn và hết trí khôn ngươi" (Mt 22, 37). Câu
luật này trích trong sách Đệ nhị luật 6,5 có đổi
một chút, thay vì “hết
sức” thì Chúa nói là “hết
trí khôn”. Song cốt yếu không có gì đổi.
Nhưng giới răn thứ
hai cũng giống giới răn ấy là: "Ngươi hãy yêu thương kẻ khác
như chính mình ngươi" (Mt
22, 39). Luật này trích ở
sách Lêvi 19,18 có khác ở chỗ thay vì yêu kẻ khác
thì yêu đồng loại : "Ngươi phải yêu đồng loại như chính mình".
Ba
đối tượng yêu thương
Chúa Giêsu kết
luận : "Toàn thể
Lề luật và sách các Tiên tri đều tóm lại trong hai
giới răn đó" (Mt 22, 38). Điều
răn thì có : thứ nhất mến Chúa, thứ hai yêu
người, nhưng gồm ba đối tượng yêu thương : Thiên Chúa, kẻ khác và bản thân.
Đối tượng thứ
nhất là Thiên Chúa, Đấng là Tình Yêu " Ngươi phải yêu mến Đức
Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh
hồn và hết trí khôn ngươi. Đó là điều răn trọng
nhất và điều răn thứ nhất"(Mt 22, 37-38).
Thiên
Chúa không đòi hỏi chúng ta nhiều điều, bởi "yêu mến là chu toàn cả Lề
luật"(Rm 13, 10). Nhưng
tình yêu có hai vế : Yêu mến Thiên Chúa và yêu thương
kẻ khác... Khi dạy chúng ta yêu mến Thiên Chúa, Chúa
đòi hỏi chúng ta phải yêu hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn.
Còn yêu thương kẻ khác, Chúa Giêsu không bảo ta phải
yêu hết lòng, hết linh hồn và hết trí
khôn ; nhưng "yêu
kẻ khác như chính mình. Tại sao vậy ? Vì Thiên Chúa "là dũng lực, là Đá Tảng,
chiến luỹ, cứu tinh, là sơn động, là khiên thuẫn,
là uy quyền cứu độ, là sức hộ phù chúng ta " (x. Tv 17,
2-3), nên chúng ta phải
yêu mến Thiên Chúa không
những hết… mà còn trên hết mọi sự, hơn
cả chính mình, vì theo lời Chúa Giêsu thì : "
Đó
là giới răn thứ nhất và trọng nhất" (Mt
22, 38).
Đối
tượng thứ hai là " kẻ khác" Chúa phán : "Giới răn thứ hai cũng giống giới răn
ấy là: Ngươi hãy yêu thương kẻ khác như chính mình
ngươi " (Mt 22, 39).
Theo quan
niệm của Người Do thái lúc bấy giờ thì
"tha nhân" là những
người đồng chủng, đồng hương, đồng xứ (x.
Lv 19, 18). Còn “kẻ
khác” được hiểu là hết mọi người, (x. Mt 25,
40). Khi Chúa Giêsu bảo người thông luật "hãy yêu thương kẻ khác như
chính mình ngươi", Người có ý dạy phải
thương yêu mọi người chứ không giới
hạn trong những người đồng hương với nhau
(Mt 25, 40), không những thế mà lại còn phải yêu
thương cả địch thù nữa (Mt 5, 43), và yêu như thế
nào ? "Yêu như chính
mình ngươi".
Chúa có
truyền dạy chúng ta yêu chính mình không ? Thưa : Thiên
Chúa xét thấy không cần buộc con người phải yêu
chính mình, vì không ai ghét mình bao giờ. Nhưng
cũng có nhiều người tự đánh mất mình khi
yêu mến sự ác.. Chúa dạy chúng ta yêu mến Thiên Chúa
hết lòng, Người truyền cho chúng ta giới
luật phải yêu chính mình. Chắc chắn ai trong
chúng ta cũng muốn yêu mình. Thiên Chúa là Tình Yêu,
chúng ta là kẻ có tình yêu. Tình yêu bắt nguồn
từ Thiên Chúa. Thiên Chúa đã dành cho chúng ta một tình yêu khác
với chúng ta nghĩ. Tình yêu ấy nuôi dưỡng và
củng cố các mối quan hệ của tình yêu chúng
ta dành cho bản thân và kẻ khác. Trong thực tế, chúng
ta phải yêu bản thân mình trong tình yêu Thiên Chúa
đã ban cho chúng ta, và chúng ta có thể bước vào trong
tình yêu. Vậy, hãy
yêu mến Thiên Chúa hết mình, thì trong Thiên Chúa
chúng ta sẽ tìm được chính mình, và tránh được
nguy cơ tự đánh mất mình… Nên, theo nguyên tắc, ta yêu
kẻ khác như chính mình, yêu Thiên Chúa hết mình và
yêu chính mình.
Yêu
kẻ khác như chính mình
Khi truyền dạy "Ngươi hãy yêu thương kẻ khác
như chính mình", Chúa Giêsu như đặt một tấm
gương để tự chúng ta soi xem mình có yêu "kẻ
khác" hay không? Chúa Giêsu xem tình yêu " kẻ khác " như "mệnh lệnh của Người,"
mệnh lệnh tóm tắt toàn thể lề luật. "Đây là mệnh lệnh của
Thầy, là anh em hãy yêu nhau như Thầy đã yêu anh em"
(Ga 15, 12). Nhiều người có khi đồng hóa toàn thể Kitô
giáo với luật yêu người.
Chúng ta cố gắng đi
xa hơn một chút bề mặt của nsự việc. Khi
nói về tình yêu kẻ khác, người ta nghĩ ngay
tới những "việc
làm" như bác ái, hay "phải
làm" cho kẻ khác như : cho họ ăn, uống, thăm
viếng họ, nói tóm tắt là giúp đỡ kẻ khác. Nhưng
đó là hậu quả của tình yêu, chứ chưa phải
là tình yêu. Lòng từ tâm tới trước sự làm
phúc. Trước khi làm phúc, người ta phải muốn làm phúc.
Thánh Phaolô nói rõ :
Đức bác ái phải là "không
giả vờ," tức là, phải chân thật,
nghĩa đen, "không giả
hình," (Rm 12, 9); người ta phải yêu "với một con tim trong sạch"
( 1 Pr 1, 22). Trên thực tế, người ta có thể làm
việc bác ái và bố thí vì nhiều lý do không dính
dáp gì với tình yêu: tô điểm chính mình,
để ra vẻ là một người làm điều thiện,
được lên thiên đàng, và có khi để trấn an một lương tâm
xấu.
"Như
chính mình" Chúa Giêsu muốn nhấn mạnh
người được yêu đồng hóa với người yêu, vì
vậy, phải yêu thương kẻ khác bằng chính tình yêu
đối với bản thân, nhưng tiên vàn phải yêu mến
Thiên Chúa trên hết mọi sự. Amen.
Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ
|