MeMaria.org
Radio Giờ Của Mẹ - Giờ Bình An - Giờ Tin Yêu - Giờ Hy Vọng
(714) 265-1512. Email: Kim Hà
banner
Google Search
memaria www  

Local Search
PayPal - The safer, easier way to pay online!
top menu :: quê hương & giáo hội việt nam
Thay đổi kích cỡ chữ đọc:
  
Giáo Phận Quy Nhơn, Nhà Thờ Giáo Xứ Trà Kê
Chủ Nhật, Ngày 13 tháng 7-2014

Giáo phận Quy Nhơn, Nhà thờ Giáo xứ Trà Kê

LTS: Radio Giờ Của Mẹ sẽ phát thanh buổi phỏng vấn LM Phạm Đình Triều, cha xứ của giáo xứ Trà Kê, giaò phận Qui Nhơn trong chương trình Giờ Của Mẹ/Tin Yêu (GTY 661) ngày 13/7/2014, làn sóng AM 1480 hay trên www.memaria.org. Xin kính mời quý vị theo dõi và giúp đỡ cho giáo xứ cha Triều vì cha đang ở Hoa Kỳ cho đến cuối tháng 8 năm 2014 (Kim Hà)

Nhà thờ Giáo xứ Trà Kê, Giáo hạt Mằng Lăng
Địa chỉ: xã Sơn Hội, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên
Chánh xứ : Linh mục Phanxicô Phạm Đình Triều
Tel: 011 84 57-360-6686, 011 84 914 180-822 Email:fxdinhtrieu@yahoo.com

Tel ở Hoa Kỳ 714 548 5960(Đến cuối tháng 8, 2014)

Tư liệu :  Lược sử Giáo xứ - Hình ảnh Giáo xứ Đức Mẹ Trà Kê

-  Tin tức sinh hoạt

* Hình ảnh Thánh lễ đặt viên đá xây dựng nhà thờ giáo xứ Trà Kê (4/10/2013 )

* Giáo xứ Trà Kê vui đón Giáng Sinh (24/12/2012)

* Hình ảnh Lễ Khánh thành hang đá Đức Mẹ giáo xứ Trà Kê (5/10/2012)
 
Lược sử Giáo xứ Trà Kê

I. VỊ TRÍ ĐỊA LÝ:

Phần đất giáo xứ Trà Kê bao gồm xã Phước Tân, xã Sơn Hội và xã Cà Lúi, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên. Trung tâm sinh hoạt của giáo xứ là Nhà thờ Trà Kê, xã Sơn Hội, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên.

II. ĐÔI DÒNG LỊCH SỬ:

Phần đất giáo xứ Trà Kê là vùng núi cao của Phú Yên, đường đi hiểm trở, các cụm dân cư thường cách xa nhau. Trong báo cáo của Đức cha Stêphanô Thể gởi về Hội Thừa Sai Ba Lê năm 1850, chưa thấy có tên một giáo điểm hoặc một nhà thờ nào thuộc vùng đất giáo xứ ngày nay. Trong báo cáo năm 1897 của Đức cha Van Calmelbeke, Giám mục hiệu tòa Hiérocésarée, có ghi rằng: “ Nhà thờ Trà Kê được hoàn thành. Nhà thờ nầy được xây lại trên nền nhà nguyện cũ đã có trước năm 1861” . Như thế Trà Kê là một giáo điểm được các Thừa Sai Balê thành lập sau năm 1850 và trước năm 1861. Năm 1867, vừa sau khi thụ phong linh mục, cha Tađêô Tín quê Phú Thượng được bổ nhiệm phụ trách Trà Kê, Cây Da và Đồng Tre cho đến khi cha François Chatelet (cố Thuông) đến thay thế .

Cha Chatelet sinh ngày 20/04/1855 tại Saint-Didier-sur-Beaujeu, Pháp. Thụ phong linh mục ngày 26/09/1880, tháng 10/1880 lên đường đến Việt Nam, ngài được chỉ định đến Trà Kê. Khi sự bách hại của Văn Thân năm 1885 làm cho vùng Trà Kê không được an toàn, cha Chatelet củng cố giáo điểm Cây Da, cách Trà Kê khoảng 08 km về hướng Đông-Bắc, một vị trí tương đối hiểm trở, có suối bao bọc xung quanh nhằm bảo vệ nhóm tín hữu Trà Kê-Đồng Tre và các vùng miền xuôi tập trung về.

Ngày 26/08/1885 Văn Thân đã phá được phòng tuyến, xông vào nhà thờ sát hại cha Chatelet và một số tín hữu. Thầy Anrê Cậy, đang giúp xứ Cây Da, bị đâm vào cổ ngã nằm chung với các tín hữu đã bị sát hại, Văn Thân tưởng thầy đã chết, sau đó thầy được cứu sống và thụ phong Linh mục.

Lòng đất Cây Da đã được vinh hạnh đón nhận thân xác cha Chatelet và một số tín hữu cùng dâng hy lễ máu đào trong ngày lịch sử ấy, hiện nay cha Chatelet đã được cải táng về nhà An Bình giáo xứ Tuy Hoà.

Trong khi Văn Thân tàn phá tại nhà thờ Cây Da, có một người hô lớn tiếng:\

“Anh em ơi, nếu phải chết thì hãy giết một ít kẻ cướp nầy rồi hãy chết”.

Những người còn sống vùng dậy, Văn Thân bị phản công bất ngờ, phải rút lui nhưng Văn Thân vẫn bao vây gần 2 tháng. Được sự ủy nhiệm của Đức cha Van Camelbeke Hân, ngày 03/10/1885 cha Joseph Auger (cố Đoàn) và cha Phêrô Huề đưa 300 người có trang bị 50 súng trường từ Qui Nhơn vào tiếp cứu, sáng ngày 05/10/1885 tín hữu Cây Da được giải vây. Để được an toàn hơn, cha Auger và cha Huề dẫn đoàn tín hữu còn sống sót về Qui Nhơn.

Sau thời gian bị bách hại, tình hình được yên ổn, đầu năm 1887 Đức chaVan Calmelbeke bổ nhiệm cha Joseph Guitton cùng 02 cha phụ tá là cha Gioakim Đạt và cha Phêrô Huề đến Phú Yên. Cha Guitton phụ trách phía Tây Phú Yên, ở tại Cây Da. Cha Gioakim Đạt và cha Phêrô Huề phụ trách phía Nam Phú Yên, ở tại Hoa Vông.

Ngày 10/04/1888 cha Joseph Lacassagne (cố Xuân) được bổ nhiệm đến Phú Yên với chức năng quản nhiệm toàn vùng truyền giáo Phú Yên, ngài được tự do chọn Hoa Vông hoặc Mằng Lăng làm trụ sở. Ngài đã chọn Mằng Lăng.

Tháng 09/1888 Đức cha Van Camelbeke chia Phú Yên làm 02 vùng: Cha Guitton phụ trách vùng Nam Phú Yên, đặt cư sở tại Hoa Vông, cha Gioakim Đạt làm phụ tá. Cha Lacassagne phụ trách vùng phía Bắc đặt cư sở tại Mằng Lăng, có cha Phêrô Huề làm phụ tá ở tại Cây Da.

Tháng 02/1893, tân linh mục Giuse Trần Nhi được bổ nhiệm về Cây Da, cha Huề đi củng Sơn. Hơn 04 tháng sau, cha Antôn Bản từ Ninh Hoà được bổ nhiệm về Cây Da, cha Nhi đi củng Sơn, cha Huề về Phú Điền, quê hương của ngài. Năm 1895 cha Wendling được bổ nhiệm phụ trách mục vụ vùng Trà Kê - Cây Da, cha Nhi làm phụ tá về ở tại Tịnh Sơn. Cha Antôn Bản vẫn là phụ tá cho cha Lacassagne về ở tại Gò Duối.

Năm 1896 cha Wendling chính thức đảm nhiệm vùng miền núi Phú Yên. Năm 1897, cha Wendling hoàn thành ngôi nhà thờ mới tại Trà Kê. Năm 1901 cha Wendling được bổ nhiệm về Mằng Lăng , cha Perreaux đến ở tại Cây Da trong một thời gian ngắn. Cùng năm 1901 cha Porcher được bổ nhiệm về Cây Da. Ngày 14/07/1901 cha Antôn Cẩm về Tịnh Sơn thay thế cha Nhi. Theo báo cáo năm 1903 của Đức cha Grangeon Mẫn, toàn vùng Trà Kê có 2.055 tín hữu rải rác trong 20 cộng đoàn rất cách xa nhau.

Tháng 08/1905 cha Phêrô Giảng về Cây Da phụ tá cho cha Porcher, sau đó cha Porcher về kiến thiết Đồng Tre, thường xuyên ở tại Đồng Tre cho đến năm 1918, cha Porcher được bổ nhiệm làm cha sở Hoa Vông.

Trong chuyến viếng thăm mục vụ Phú Yên, vào ngày 18/04/1907 Đức cha Grangeon đến Trà Kê và ngày 20 làm phép nhà thờ Trà Kê vừa mới được cha Porcher tu sửa.

Năm 1910 cha Phêrô Giảng đổi đi Bàu Gốc, cha Giacôbê Lê Kim Dung được bổ nhiệm làm phụ tá cho cha Porcher. Cha Dung ở tại Trà Kê. Trà Kê – Cây Da lúc nầy là giáo họ thuộc Đồng Tre. Trong thống kê năm 1910-1911 vùng Phú Yên có 04 giáo xứ :

- Mằng Lăng : 19 giáo điểm với 1.790 giáo dân.
- Đồng Tre : 10 giáo điểm với 1.093 giáo dân.
- Hoa Vông : 13 giáo điểm với 1.113 giáo dân.
- Tịnh Sơn : 04 giáo điểm với 305 giáo dân.

Năm 1919, Trà Kê đã hiện diện trong bảng thống kê hiện tình giáo phận năm 1919-1920

- Mằng Lăng 1.715 giáo dân
- Đồng Tre 410 giáo dân
- Trà Kê 555 giáo dân
- Tịnh Sơn 630 giáo dân
- Hoa Vông 570 giáo dân.

Tháng 06 năm 1928, cha Giacôbê Dung từ Trà Kê về làm cha sở Mằng Lăng. Tháng 08/1928 cha Phêrô Huỳnh Quang Sinh được bổ nhiệm về làm cha phó Tịnh Sơn – Trà Kê. Từ khi cha Giacôbê Dung được bổ nhiệm về Mằng Lăng, Trà Kê-Cây Da do cha sở Tịnh Sơn kiêm nhiệm:

-Cha Antôn Phạm Cảnh Chẩm (1928-1931)
-Cha Tôma Triều (1931-1935)
-Cha Phaolô Nguyễn Xuân Bàn (7/1935-8/1935)
-Cha Anrê Nguyễn Văn Tường (1936-1940)
-Cha Phêrô Lê Vĩnh Phước (1940-1943)

Tháng 8/1943, Cha Augustinô Thìn được bổ nhiệm làm cha sở Trà Kê.

Tháng 04/1944, Cha Antôn Dẫn được bổ nhiệm làm cha sở Trà Kê, thay cha Augustinô Thìn được bổ nhiệm làm cha sở Lạc Điền .

Năm 1947, cha Antôn Dẫn bị Việt Minh bắn chết và thiêu đốt trên đống gỗ được chuẩn bị để làm nhà thờ Trà Kê. Theo lời truyền khẩu, thân xác ngài thành tro nhưng còn quả tim được người bà con đem về chôn cất ở Quảng Nam .

Trà Kê là vùng núi cao hiểm trở, từ khi chiến tranh Việt Pháp xảy ra, nhà thờ bị đốt cháy, cha sở bị bắn chết, giáo dân di cư, chỉ còn lại số ít nên mọi sinh hoạt tôn giáo đều tập trung về Tịnh Sơn. Trà Kê – Cây Da lúc bấy giờ trở thành giáo họ của Tịnh Sơn và dần dần trở thành hoang phế.

Sau khi chiến tranh kết thúc, giáo dân dần dần hồi cư. Cha Phêrô Tuần Nguyễn Cao Hiên từ nhà thờ Củng Sơn tìm mọi cách vượt suối băng rừng đi đến Trà Kê thăm viếng, qui tụ, an ủi giáo dân.

Năm 1989 nền nhà thờ Trà kê dần dần được dọn dẹp cỏ cây sau hơn 40 năm hoang phế và một nhà thờ tạm dài 9 m rộng 7m, cột kèo tre, vách đất thô, cửa ván gòn, nền gạch cù thô nhám gập ghềnh không chút ximăng, mái tôn hột mè rách cũ kĩ xen lẫn vài tấm tranh săng, nhà thờ được thành hình trong gian khó nhưng là niềm hoan hỉ của cha sở cũng như đoàn chiên. Những buổi kinh hôm thường nhật và thánh lễ hằng năm, rồi hằng tháng, rồi hằng tuần dần dần được cử hành tại nhà thờ nầy sau hơn 40 năm vắng lặng.

Đã đến lúc thuận lợi, năm 2002, cha Phêrô Nguyễn Cấp, cha sở Tịnh Sơn, khởi công xây dựng nhà thờ Trà Kê. Ngày 02/04/2003, Đức cha Phêrô Nguyễn Soạn đã chủ sự thánh lễ tạ ơn khánh thành nhà thờ.

Hôm nay, ngày 27 tháng 5 năm 2009, Đức cha Phêrô Nguyễn Soạn, Giám mục giáo phận Qui Nhơn bổ nhiệm cha Phanxicô Phạm Đình Triều, nguyên cha phó Tịnh Sơn, làm cha sở Trà Kê.

* Nguồn : Trang Web Giáo hạ Phú Yên

Đức Mẹ Trà Kê

Trở lại Trà Kê sau hơn 3 năm kể từ ngày Trà kê được nâng lên hàng Giáo xứ với cha sở đầu tiên của thời kỳ này, cha Phanxicô Assidi Phạm Đình Triều, nguyên cha phó của giáo xứ mẹ Tịnh Sơn, cách Trà Kê về hướng Nam gần 30 cây số (Nhận xứ 27.5.2009)

30 cây số, khoảng cách địa lý không xa lắm nhưng để đến được nơi đây trong những ngày đầu tái lập giáo điểm, sau 1975, không đơn giản chút nào, nhà thờ tranh bị cháy mất từ 1961, chỉ còn lại nền nhà thờ trơ trụi… Làm sao? Cách nào? Để gặp gỡ, chăm sóc, ủi an đàn chiên vừa tan đàn mới qui tập về, những con chiên vốn rất nhạy cảm với tiếng động của đạn bom, tiếng lách cách mở cửa giữa đêm khuya… sợ… và sợ lắm, rất cần những băng bó và Chúa đã yêu quí Trà Kê cách đặc biệt khi Thiên Chúa giữ lại cho vùng đất này một chủ chăn hết lòng vì đàn chiên, linh mục Phêrô Tuần Nguyễn Cao Hiên, khó tìm thấy một linh mục thánh thiện và yêu quí đàn chiên nào hơn ngài.

Nói về hôm qua để cảm ơn những người đi trước nhất là giai đoạn sau 1975 và cũng để vui mừng vì sự chững chạc trong sinh hoạt đức tin của Trà Kê từ khi được nâng lên thành giáo xứ.

Chúng tôi trở lại đây cũng đúng dịp lễ kính thánh Phanxicô Assidi, một vị thánh có đời sống khó nghèo, có lòng khiêm tốn, luôn dấn thân phục vụ bằng trái tim an bình để chúng tôi hiểu được phần nào những mầm sống đức tin đang trổi dậy của Trà Kê hôm nay qua hình ảnh của cha sở Trà Kê, người mang tên vị thánh trẻ mà Giáo hội mừng kính (04.10).

Chúng tôi không biết gì về hình dạng của thánh nhân vì ngài sinh ra trước chúng tôi mấy trăm năm nhưng chúng tôi được Giám mục giáo phận – Đức cha Matthêu Nguyễn Văn Khôi tả lại bức tượng F. Assidi ở Rôma bằng những nét vẽ hao hao giống cha sở Trà Kê hôm nay để minh họa cho lời cám ơn của ngài trong tư cách giám mục với các linh mục thuộc quyền, khi các linh mục chăm chỉ trong khiêm tốn, trong phục vụ, trong khó nghèo, trong an bình… một cách xuất sắc. Xin được chia vui và mừng ngày bổn mạng của cha.

Trở lại với địa danh Trà Kê, chúng tôi thắc mắc: Trà Kê nghĩa là gì trong cách đặc tên của những địa danh mà cách đặc tên thương theo đặc điểm hay ước mong của một vùng đất nào đó như họ đạo Cây Da vì nơi đây có cây da lớn, hoặc như Tịnh Sơn, Hoa Châu của hạt Phú Yên; Nước Mặn, Nước Nhỉ thuộc Bình Định… địa danh nào cũng hiểu được, còn Trà Kê, trước đây còn gọi là Trà Khê, có người bảo rằng nó có anh em với rất nhiều TRÀ thuộc Quảng Ngãi như Trà Sơn, Trà Bồng, Trà Lĩnh, Trà Mi… hoặc cũng có thể một nhân vật nào đó tên Kê (Khê) thuộc dòng họ Chăm: Ung Ma Trà Chế đã có mặt nơi đây từ xa xưa.

Thôi, chúng ta dành phần trả lời cho những nhà nghiên cứu… Chúng ta chỉ biết rằng tên Trà Kê hôm nay không nằm trong hệ thống hành chánh của nhà nước.

Giáo phận và đặc biệt giáo dân nơi đây vẫn duy trì tên Trà Kê: Giáo xứ Trà Kê, giáo lý viên Trà Kê, ca đoàn Trà Kê, chức việc Trà Kê… Lưu giữ là tôn trọng truyền thống là yêu quí tổ tiên, là không quên nguồn cội.

Nhớ Trà Kê là nhớ các thừa sai đã giới thiệu Chúa cho vùng đất cao nguyên hiếm hoi này.

Nhớ Trà Kê là nhớ máu đổ ra trong thời kỳ Văn Thân của những người anh em tin Chúa.

Nhớ Trà Kê là nhớ đến những lần thăm mục vụ của các chủ chăn.

Nhớ Trà Kê là nhớ đến những nguyện đường chung quanh Trà Kê mà ngày đó phân nửa là các anh em dân tộc, họ không chỉ là Y, là Ma mà đã là Phêrô Ma… Maria Mí

Nhớ Trà Kê là nhớ chiếc xe đạp cọc cạch với nắm cơm cùng gói muối vừng của cha Nguyễn Cao Hiên.

Nhớ Trà Kê là nhớ đến ngôi nhà thờ bằng gạch ngói, một trong những công trình thuộc loại lớn nhất vùng cả đời lẫn đạo thời sau 1975 được xây dựng bằng tất cả thao thức của cha Phêrô Nguyễn Cấp.

Nhớ Trà Kê là nhớ các chủ chăn đã bỏ mình vì đàn chiên mà cụ thể là hài cốt của cha F. Assidi Chatelet, hiện đang nằm cạnh hang đá Đức Mẹ mới dựng nên của xứ đạo.

Không biết vì vô tình hay có sự sắp đặt nào đó để cho hệ thống nhà tù của Phú Yên trước đây cũng như hiện nay nhiều nơi gần nhà thờ. Nếu A 30 gần giáo xứ Hoa Châu; A 20 gần giáo xứ Đồng Tre thì trước đây (1940 – 1945) nhà tù Trà Kê nằm gần nhà thờ Trà Kê. Phải chăng tiếng chuông giáo đường mỗi sáng, mỗi chiều, tiếng cầu kinh của các tín hữu giúp an ủi nỗi cô đơn, làm tịnh tâm, thêm sức lực, gia tăng niềm hy vọng cho mỗi người tù khi gặp khốn khó, cô đơn…

Chúng ta tin rằng cha Hiền (bạn của cha Ngô Đình Thục?) theo lời kể của nhà thơ Nguyên Vỹ, người Quảng Ngãi cùng bị giam tại Trà Kê năm 1942 (x. Trà Kê của Trần Sĩ Huệ) khi bị giam tại ngục Trà Kê (1940 – 1945) và các linh mục khác bị giam giữ nơi các trại tù khác sau này đã dâng thánh lễ mỗi ngày qua những giờ chuông đó

Nhớ Trà Kê cũng là nhớ sức mạnh của lời cầu nguyện âm thâm nhưng hiệu quả trong những chao đảo và lung lay của phận người yếu đuối nay được hát vang trước hang đá Đức Mẹ vừa được Đức giám mục giáo phận thánh hiến: “Con dâng Mẹ đây tâm hồn đây trí khôn, cả dĩ vãng, cả hiện tại với tương lai”, người tín hữu Trà Kê đã tựa vào lòng Mẹ để nói với Mẹ rằng: “Mẹ chính là Nữ vương, là trạng sư, là Mẹ con”.

Hãy đến với Đức Mẹ Trà Kê nơi có dòng suối biểu tượng ơn phúc tuôn tràn để nhận lấy ơn lành Mẹ ban nhất là ơn luôn bền đỗ giữ đạo Chúa đến cùng.

Nhìn Trà Kê hôm nay để thấy Gò Duối, Hóc Gáo, Đa Lộc, Sông Cầu… (hạt Phú Yên)… đang hồi sinh; để nhớ Trà Câu, nhớ Lý Sơn, nhớ Kỳ Tân (hạt Quảng Ngãi) đang thức giấc; nhớ Gia Hựu, Suối Nổ… (hạt Bình Định) trong luyến tiếc khôn nguôi về một trong những xứ đạo sầm uất thuở nào…

Còn, còn nhiều lắm những khúc ruột cần cắt ra cho ngày mừng 400 năm Tin mừng đến với Giáo phận để đến lúc đó chúng ta cùng lặp lại lời các tín hữu Trà Kê cùng khách hành hương từ già đến trẻ câu thánh vịnh: “Muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương” (Tv. 118) trên ngọn đồi cao của sân nhà thờ thơ mộng và thánh thiện này.

Nhân ngày thánh hiến hang đá Đức Mẹ Trà Kê – 04.10.2012

Trần Tuy Hòa
Nguồn : http://www.ghphuyen.com/

Print In trang | sendtofriend Email | back Trở về
  
Tin/Bài mới
Tư Bản Đỏ Vn Đầu Tư Vào Mỹ Để Định Cư (8/9/2014)
Tân Giám Mục Giáo Phận Mỹ Tho: Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm (7/31/2014)
Thánh Lễ Khấn Trọn Đời Của Các Nữ Tu Hội Dòng Mến Thánh Giá Hưng Hóa (7/30/2014)
Caritas Phan Thiết: Tín Dụng – Tiết Kiệm Cho Hộ Nghèo Tại Giáo Điểm Đa Tro (7/22/2014)
“quà Tặng Tin Mừng” --- Sáng Kiến Truyền Giáo Của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. (7/16/2014)
Tin/Bài khác
Phỏng Vấn Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm: Giới Thiệu Sách “đạo Yêu Thương” (7/6/2014)
Khóa Đào Tạo Huynh Trưởng Tại Giáo Xứ Lào Cai (6/22/2014)
Nhà Thờ 80 Năm Tuổi Ở Nha Trang. (6/11/2014)
Một Số Hình Ảnh Tai Nan Của Phái Đòan Cong Giao Trẻ Vn Đi Dư Đại Hội Giới Trẻ Bên Thái Lan, (6/7/2014)
Hồn Việt (5/30/2014)
MeMaria.org -- Từ 15/4/1999 lần truy cập -- Kim Hà [Valid RSS]
Copyright © 2011 www.memaria.org. All Rights Reserved. Powered by VNVN System Inc.
Best view with IE 7.0, Fire Fox, resolution 1024x768