(Lễ Đức Mẹ Sầu Bi, 15-9)

Ngay sau lễ Suy Tôn Thánh Giá (14-9) là lễ Đức Mẹ Sầu Bi (15-9), cũng gọi là Đức Mẹ Đau Thương hoặc Đức Mẹ Bảy Sự – tức là bảy nỗi sầu khổ của Đức Mẹ. Bảy sự đau buồn của Đức Mẹ hằng ghi nhớ trong lòng đó là:

1. Lời tiên tri của ông Simêon nói về “lưỡi gươm sẽ đâm thâu tâm hồn” (Lc 2:35).

2. Tỵ nạn ở đất nước Ai Cập ngoại giáo: Chịu nghèo khổ, vất vả, gian nan.

3. Khi lạc mất Con Trẻ Giêsu trong Đền thờ, ba ngày mà dài đằng đẵng.

4. Gặp Chúa Giêsu nhọc nhằn vác Thập Giá lên Can-vê mà không thể giúp đỡ Con.

5. Khi Chúa Giêsu bị đóng đinh, một lưỡi gươm như đâm nát cõi lòng.

6. Đón nhận Thánh Thể Chúa Giêsu trong tình trạng bất động.

7. Khi an táng Con Yêu trong mộ, rồi được Thánh Giuse Arimathê dìu ra khỏi mộ.

Chúng ta có thể coi bảy nỗi đau của Đức Mẹ như bảy cung tình trầm lắng. Các nỗi sầu khổ của Đức Mẹ cùng hòa quyện vào nỗi đau khổ tột cùng của Chúa Giêsu, và Đức Mẹ trở thành Đấng đồng công cứu chuộc nhân loại. Với chuỗi đau khổ đó, Đức Mẹ âm thầm chịu tử đạo về tâm hồn vì các khổ hình của Chúa Giêsu và vì tình yêu vĩ đại Mẹ dành cho Người Con Yêu Dấu.

Như chúng ta biết, tình cảm của người mẹ luôn dạt dào, nhưng đôi khi không thể hiện ra bên ngoài, bởi vì nước mắt luôn chảy xuống và chảy vào trong. Người mẹ là một kỳ công của Thiên Chúa. Người mẹ trần gian tội lỗi mà còn kỳ diệu như vậy, hẳn là Người Mẹ tâm linh phải kỳ diệu hơn gấp bội.

Mặc dù có thể chỉ là người ít học hoặc không có kiến thức rộng, nhưng người mẹ vẫn luôn nhạy bén và nhận biết mọi thứ về người con – dù còn nhỏ bé hay đã lớn khôn. Người ta có thể lừa vài người được mọi lần, có thể lừa mọi người được vài lần, nhưng không thể lừa được người mẹ của mình. Văn sĩ Honoré de Balzac (1799-1850, người Pháp), thuộc trường phái hiện thực, đã nhận định: “Trái tim người mẹ là vực sâu thăm thẳm mà ở đáy luôn tìm thấy lòng tha thứ”. Ôi, thật kỳ diệu quá, chúng ta không thể nào hiểu thấu!

Chỉ là phàm nhân, với nhiều sai lầm và tội lỗi, thế mà người mẹ trần gian vẫn có điều gì đó quá đỗi kỳ diệu và bí ẩn mà chúng ta không thể nào hiểu nổi, huống chi với Người Mẹ tâm linh – Đức Maria, Đấng vô nhiễm Nguyên Tội và hoàn hảo, không chút tỳ vết nào. Đức Mẹ luôn yêu thương và thức tỉnh thế giới – đặc biệt là ba mệnh lệnh Fátima, thế mà chúng ta vẫn bướng bỉnh, vẫn ngang ngược, vẫn không ngừng gây thêm nhiều nỗi đau khổ khác cho Đức Mẹ. Thật tồi tệ!

Nói về Người-Tôi-Trung-Đau-Khổ, Thánh Phaolô cho biết: “Khi còn sống kiếp phàm nhân, Đức Giêsu đã lớn tiếng kêu van khóc lóc mà dâng lời khẩn nguyện nài xin lên Đấng có quyền năng cứu Người khỏi chết. Người đã được nhậm lời, vì có lòng tôn kính. Dầu là Con Thiên Chúa, Người đã phải trải qua nhiều đau khổ mới học được thế nào là vâng phục; và khi chính bản thân đã tới mức thập toàn, Người trở nên nguồn ơn cứu độ vĩnh cửu cho tất cả những ai tùng phục Người” (Dt 5:7-9). Con Thiên Chúa còn đau khổ, Đức Mẹ cũng không ngoại trừ, thế thì phàm nhân chúng ta không thể không đau khổ.

Tuy là Thiên Chúa, nhưng Chúa Giêsu có hai bản tính. Thế nên về nhân tính, Ngài cũng cảm thấy run sợ trước nỗi đau khổ quá lớn là cuộc khổ nạn và cái chết trên Thập Giá, nhưng Ngài vẫn vui nhận vì tuân phục Chúa Cha. Tương tự, Đức Maria là thụ tạo, chắc hẳn Mẹ cũng sợ hãi trước nỗi đau của kiếp sống phàm nhân, nhưng Mẹ vẫn vui nhận vì vâng lời Thiên Chúa. Quả thật, đức vâng lời thực sự rất quan trọng: “Vâng lời trọng hơn của lễ” (1 Sm 15:22; Tv 50:8-9). Cũng vì đức vâng lời mà Tổ Phụ Áp-ra-ham đã sẵn sàng hiến tế chính đứa con cầu tự của mình, không hề thắc mắc chi.

Đức vâng lời chứng tỏ niềm tín thác vào Thiên Chúa. Phó thác cuộc đời cho Ngài thì an tâm, thanh thản. Ngài sẽ hành động theo Thánh Ý Ngài, mà Ý Ngài luôn tốt lành. Với tâm tình tín thác, Thánh Vịnh gia chân thành thân thưa: “Con ẩn náu bên Ngài, lạy Chúa, xin đừng để con phải tủi nhục bao giờ. Bởi vì Ngài công chính, xin giải thoát con, ghé tai nghe và mau mau cứu chữa. Xin Ngài nên như núi đá cho con trú ẩn, như thành trì để cứu độ con. Núi đá và thành luỹ bảo vệ con, chính là Chúa. Vì danh dự Ngài, xin dẫn đường chỉ lối cho con. Lưới kẻ thù giăng, xin gỡ con ra khỏi, vì nơi con trú ẩn, chính là Ngài. Trong tay Ngài, con xin phó thác hồn con, Ngài đã cứu chuộc con, lạy Chúa Trời thành tín” (Tv 31:2-6). Niềm xác tính rạch ròi và mạnh mẽ, không hề nao núng trước bất cứ khó khăn trắc trở nào.

Tiếp theo, Thánh Vịnh gia tái xác định với lòng tin tưởng kiên vững: “Nhưng con đây vẫn tin tưởng nơi Ngài, lạy Chúa, dám thưa rằng: Ngài là Thượng Đế của con. Số phận con ở trong tay Ngài. Xin giải thoát con khỏi tay địch thủ, khỏi người bách hại con. Xin toả ánh tôn nhan rạng ngời trên tôi tớ Ngài đây, và lấy tình thương mà cứu độ. Lạy Chúa, xin đừng để con phải nhục nhã, vì đã kêu cầu Ngài, Nhưng ước gì ác nhân phải nhục nhã mà ngậm miệng sa xuống âm ty. Cho phường điêu ngoa phải câm họng; chúng kiêu ngạo khinh đời, buông những lời hỗn xược chống lại người công chính” (Tv 31:15-19). Cách nói thời Cựu Ước có thể hơi “chói tai” với chúng ta ngày nay, nhưng đó là cách thể hiện lòng thành tín, chắc chắn Thiên Chúa sẽ độ trì và cứu thoát khỏi nguy hiểm theo sự quan phòng và tiền định của Ngài.

Tuy nhiên, trong cuộc sống đôi khi chúng ta cảm thấy có vẻ như Thiên Chúa làm ngơ trước lời van xin của chúng ta ngay cả trong những lúc đau khổ nhất. Không, Ngài không hề làm ngơ, mà Ngài thấy có lợi cho chúng ta nên Ngài cho phép đau khổ xảy ra. Ngài muốn chúng ta nhận thức về sự yếu đuối của mình và nhắc nhở chúng ta về sự cần thiết tuyệt đối mà chúng ta phải có đối với Ngài – Thiên Chúa duy nhất, toàn năng và toàn thiện. Hãy ghi nhớ điều này: Ngài biết khi nào chúng ta cần gì, Ngài lắng nghe khi chúng ta cầu xin, Ngài hành động khi chúng ta chân thành tín thác.

Thánh sử Luca cho biết lời tiên tri của ông Simêôn nói trong dịp hai ông bà dâng Con tại Đền Thờ: “Thiên Chúa đã đặt cháu bé này làm duyên cớ cho nhiều người Ít-ra-en ngã xuống hay đứng lên. Cháu còn là dấu hiệu cho người đời chống báng; và như vậy, những ý nghĩ từ thâm tâm nhiều người sẽ lộ ra. Còn chính bà, một lưỡi gươm sẽ đâm thâu tâm hồn bà” (Lc 2:33-35). Đó là nỗi đau thứ nhất của Đức Mẹ. Nỗi đau này âm ỉ kéo dài suốt 33 năm, thực sự không hề “dễ chịu” chút nào cả!

Và ngay trong nỗi đau tột cùng, Đức Mẹ vẫn một niềm tín thác và tuân phục, không lời than van, dù nước mắt tuôn rơi và cõi lòng quặn thắt. Có thể nói rằng nỗi đau lớn nhất là khi Mẹ chứng kiến Con Yêu bị hành hình trên Đồi Can-vê. Con té thì mẹ đau, con buồn thì mẹ làm sao an tâm? Người đời thường mà còn như vậy kia mà!

Nhân chứng Gioan mô tả: Đứng gần thập giá Đức Giêsu, có thân mẫu Người, chị của thân mẫu, bà Maria vợ ông Cơlôpát, cùng với bà Maria Mácđala. Khi thấy thân mẫu và môn đệ mình thương mến đứng bên cạnh, Đức Giêsu nói với thân mẫu rằng: “Thưa Bà, đây là con của Mẹ”. Rồi Người nói với môn đệ: “Đây là Mẹ của anh” (Ga 19:25-27). Đó là lời trăn trối làm đau lòng biết bao, nhất là đối với Người Mẹ thân yêu, nhưng cũng là lời trăn trối tạo niềm hạnh phúc: Đức Mẹ là Mẹ chung của chúng ta, đồng nghĩa với việc tất cả chúng ta là huynh đệ – và tất nhiên phải yêu thương nhau chân thành, không thể giả vờ hoặc nói suông qua môi miệng.

Và cũng chính vì đức vâng lời, kể từ lúc đó, môn đệ Gioan đã ân cần rước Đức Maria về nhà mình để phụng dưỡng. Trách nhiệm đó cũng là của mỗi chúng ta, tất nhiên chúng ta không có cơ hội phụng dưỡng Đức Mẹ về thể lý, nhưng có trách nhiệm phụng dưỡng về tâm linh: yêu mến Đức Mẹ và quyết tâm thực hiện những lời Đức Mẹ khuyên – cụ thể là Mệnh Lệnh Fátima, với ba điều rõ ràng.

Còn ngày nay thì sao? Có thể nói rằng nỗi buồn sâu sắc của Đức Mẹ là việc phá thai do con người tạo ra, nhất là khi các người mẹ nhẫn tâm sát hại chính đứa con ruột của mình, dứt bỏ chính giọt máu của mình. Đó là cách cắm thêm những lưỡi gươm bén nhọn vào Mẫu Tâm Đức Maria. Chính cha mẹ mà còn giết những đứa con vô tội như vậy thì huống chi người ta dễ dàng sát hại nhau chỉ vì những chuyện nhỏ nhặt. Phá thai là không cho các thai nhi được quyền chào đời, đó là phá hủy công trình sáng tạo của Thiên Chúa – Đấng là Nguồn Sống (Tv 36:10) và Sự Sống (Ga 14 :6). Ngài là Nguồn Sống và Sự Sống mà con người lại dám tiêu diệt? Như vậy không phải là sát hại chính Thiên Chúa sao?

Bậc đáng kính GH Piô XII (1876-1958) cho biết: “Tội lỗi nhất của con người không phải là tội này hoặc tội kia, mà là đánh mất cảm thức tội lỗi”. Thật kinh khủng! Không còn cảm thức về tội lỗi thì không còn sợ tội, không cảm thấy hành vi sai trái của mình là tội lỗi, không nhận biết mình là tội nhân – tức là lương tâm hóa chai lì, cằn cỗi, xơ cứng. Nếu vậy, chúng ta không thể đón nhận ơn tha thứ của Đấng Thương Xót là Thiên Chúa.

Chúa Giêsu chịu chết để chúng ta được sống và sống dồi dào (Ga 10:10), Đức Mẹ chịu sầu khổ để chúng ta được vui sống trong ân sủng của Thiên Chúa. Chúng ta không thể vô ơn bội nghĩa với Chúa và Mẹ!

Lạy Thiên Chúa Nguồn Sống và Thương Xót, xin tha tội cho con, xin biến đổi con nên khí cụ bình an và thương xót của Ngài, xin làm cho con trở nên ánh sáng của Ngài mọi lúc và mọi nơi, nhất là ở những nơi tăm tối nhất.

Lạy Mẹ Đau Thương, Mẹ đã chịu đau khổ đến tột cùng, chính con cũng đồng lõa đâm thêm những lưỡi gươm khác vào Trái Tim Mẹ, cúi xin Mẹ tha thứ, xin thương hướng dẫn và che chở con trên hành trình vượt biển khổ trần gian này. Mẹ ơi, xin giúp con biết hy sinh và đón nhận nghịch cảnh để kết hợp với đau khổ của Chúa và của Mẹ, xin dâng lên Chúa Cha như của lễ đền tội để cứu các linh hồn, xin Mẹ nâng đỡ những người đau khổ – phần hồn và phần xác. Con chân thành cầu xin nhân Danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng cứu độ nhân loại. Amen.

TRẦM THIÊN THU