"Đã bao nhiêu lần trong đời sống của mình chúng ta không làm chứng cho vai trò làm mẹ này của Giáo Hội, cho lòng can đảm từ mẫu này của Giáo Hội!"
ĐTC Phanxicô: Giáo Lý về Giáo Hội bài 4 Vai Trò Làm Mẹ của Giáo Hội - Thứ Tư 3/9/2014
Dẫn nhập:
Từ đầu năm 2014, Đức Thánh Cha Phanxicô đã cống hiến cho chúng ta 2 loạt bài giáo lý, 9 bài về Giáo Lý 7 Bí Tích cho tới ngày 2/4/2014, và rồi sau đó sang một loạt 7 bài Giáo Lý về 7 Tặng Ân của Thánh Linh, từ 9/4/2014 đến 11/6/2014. Sau đó, ngài đã bắt đầu loạt bài Giáo Lý về Giáo Hội, từ ngày 18/6/2014 và 25/6/2014, để rồi sau thời gian tạm nghỉ hè (dù ngài chẳng đi khỏi Vatican như đến nhà nghỉ mát ở Bắc Ý hay ở Rôma như các vị tiền nhiệm) không có triều kiến chung suốt 7 tuần lễ liền bao gồm cả tháng 7 và 2 tuần đầu tháng 8, ngài đã trở lại với chủ đề Giáo Lý về Giáo Hội từ Thứ Tư 27/8/2014 (cho dù chưa hết thời gian nghỉ hè cho tới đầu Tháng 9).
Thứ tự các bài Giáo Lý về Giáo Hội đã được ĐTC Phanxicô hướng dẫn vao các buổi triều kiến chung Thứ Tư hằng tuần có thể được tóm gọn vắn tắt như sau: 1- Giáo Hội - về nguồn tiền sử (18/6/2014); 2- Giáo Hội - tính cách thuộc về (25/6/2014); 3- Giáo Hội - con cái tội lỗi (27/8/2014); 4- Giáo Hội - vai trò làm mẹ (3/9/2014). Sau đây là bản dịch Việt ngữ cho bài giáo lý về Giáo Hội thứ 4.
Anh chị em thân mến,
Trong các bài giáo
lý trước đây, chúng ta đã một số lần vạch ra rằng anh chị
em đã không tự mình trở thành Kitô hữu, nhờ nỗ lực riêng của anh chị
em, tự mình anh chị em, mà là bởi được sinh ra và nuôi dưỡng bằng đức
tin giữa Dân Chúa tức là Giáo Hội. Theo ý nghĩa đó thì Giáo Hội thật
sự là mẹ, Giáo Hội mẹ của chúng ta - thật là tốt đẹp khi nói như thế phải
không? - một người mẹ cống hiến cho chúng ta sự sống trong Chúa Kitô cũng như
trong mối hiệp thông của Thánh Linh, đưa chúng ta vào đời sống
chung với tất cả mọi anh chị em của chúng ta.
1- Nơi điều này, nơi vai
trò làm mẹ của mình, Giáo Hội có Trinh Nữ Maria là mô phạm của Giáo Hội, một mô
phạm cao cả nhất và tuyệt vời nhất. Các cộng đồng Kitô hữu tiên
khởi đã nhấn mạnh đến điều ấy và Công Đồng Chung
Vaticanô II đã bày tỏ điều này một cách đáng khen (xem Hiến
Chế Ánh Sáng Muôn Dân, 63-64). Vai trò làm mẹ của Đức Maria thực sự
là đặc thù, chuyên nhất và được hoàn tất vào thời điểm viên
trọn, khi Vị Trinh Nữ này hạ sinh Con Thiên Chúa, bằng việc thụ thai bởi Thánh
Linh. Thế nhưng vai trò làm mẹ của Giáo Hội lại tiếp nối vai trò làm
mẹ của Đức Maria đối với anh chị em, như kéo dài vai trò này trong
giòng lịch sử. Giáo Hội, với sự phong phú của Thần Linh, tiếp tục sinh sản con
cái mới trong Chúa Kitô, bằng cách luôn lắng nghe Lời Chúa và tuân theo
dự án yêu thương của Ngài. Giáo Hội là mẹ. Thật vậy, việc Chúa
Giêsu hạ sinh nơi cung lòng của Mẹ Maria là việc mở màn cho việc tái sinh
của hết mọi Kitô hữu nơi cung lòng của Giáo Hội, vì Chúa Kitô là trưởng tử của
nhiều anh em (xem Rôma 8:29). Người anh cả của chúng ta là Chúa Giêsu,
vị đã được hạ sinh bởi Mẹ Maria, Đấng là mô phạm cho tất cả
chúng ta được sinh vào Giáo Hội. Như thế chúng ta mới hiểu được mối
liên hệ liên kết Mẹ Maria với Giáo Hội sâu xa là chừng nào, ở chỗ, khi
nhìn vào Mẹ Maria, chúng ta thấy được dung nhan mỹ miều và dịu dàng nhất
của Giáo Hội; và khi nhìn vào Giáo Hội chúng ta nhận ra những đặc tính cao
vời của Mẹ Maria. Kitô hữu chúng ta không phải là những đứa con mồ côi,
chúng ta có một người má, chúng ta có một người mẹ, đó là một điều
quá hay. Chúng ta không phải là những đứa bé mồ côi. Giáo Hội có một người
mẹ đó là Đức Maria và là mẹ.
2- Giáo Hội là mẹ của
chúng ta vì Giáo Hội đã sinh chúng ta nơi Phép Rửa. Khi một đứa
bé được rửa tội thì em trở thành con của Giáo Hội, từ ngày đó
em ở trong Giáo Hội là tác nhân chăm sóc cho em như một người mẹ ân
cần, Giáo Hội làm cho chúng ta lớn lên trong đức tin và, bằng quyền lực
của Lời Chúa, tỏ cho chúng ta thấy con đường cứu độ, bênh vực
chúng ta khỏi sự dữ.
Giáo Hội đã nhận
lãnh từ Chúa Giêsu kho tàng Phúc Âm quí báu, không phải để giữ lấy
cho mình mà là quảng đại cống hiến cho người khác - như một người mẹ vốn thực
hiện. Trong việc truyền bá phúc âm hóa ấy, tính cách làm mẹ của Giáo
Hội được tỏ ra một cách đặc biệt - ở chỗ, như một người mẹ, dấn
thân cống hiến cho con cái của mình lương thực thiêng liêng để nuôi
dưỡng đời sống Kitô hữu và làm cho đời sống này trổ sinh hoa trái.
Bởi thế, tất cả mọi người đều được kêu gọi cởi mở lòng
trí để đón nhận Lời Chúa được Giáo Hội phân phát hằng ngày, vì
Lời này có khả năng thay đổi chúng ta từ trong lòng. Chỉ có Lời Chúa, Lời
quyền năng này của Thiên Chúa, mới có khả năng thay đổi chúng ta nên
tốt hơn bắt đầu từ bên trong, từ những cội nguồn sâu thẳm nhất của chúng
ta. Mà ai cống hiến cho chúng ta Lời Chúa? Mẹ Giáo Hội là tác nhân cống hiến
cho con cái của mình lời này, nuôi lớn chúng ta bằng lời này suốt cuộc đời
của chúng ta. Thật là cao cả chính Mẹ Giáo Hội thật sự biến đổi chúng ta
từ bên trong bằng lời ấy. Những lời Mẹ Giáo Hội cống hiến cho chúng ta là
những gì biến đổi chúng ta, làm cho nhân tính của chúng ta không còn đập
theo nhịp xác thịt nữa mà là theo Thần Linh.
Trong việc chăm sóc từ
mẫu của mình, Giáo Hội cố gắng tỏ cho tín hữu đường lối để sống một
cuộc đời phong phú niềm vui và bằng an. Được sáng soi bởi ánh
sáng Phúc Âm và được nâng đỡ phù trì bởi ân sủng của các
phép bí tích, nhất là Bí Tích Thánh Thể, chúng ta có thể hướng những chọn lựa
của chúng ta về những gì là tốt lành, và thắng vượt một cách can đảm và hy
vọng những giây phút tối tăm và những con đường quanh co rắc rối.
Con đường cứu độ, qua đó Giáo Hội hướng dẫn chúng ta và hỗ trợ
chúng ta bằng quyền lực của Phúc Âm cùng với sự nâng đỡ của các
Bí Tích, cống hiến cho chúng ta khả năng tự vệ khỏi sự dữ. Giáo Hội
có được sự can đảm của một người mẹ trong việc bảo vệ con cái của
mình khỏi những hiểm nguy gây ra bởi sự hiện diện của Satan trên thế gian
này, để mang họ về gặp gỡ Chúa Giêsu. Việc bênh vực này cũng bao gồm lời
mời gọi tỉnh thức: hãy tỉnh táo để chống lại những gì lừa đảo và thu
hút của sự dữ. Vì, cho dù Thiên Chúa đã khống chế Satan, các chước cám dỗ
của hắn vẫn luôn còn đó. Chúng ta đều biết như thế, tất cả chúng
ta đều bị tấn công. Chúng ta đừng ngây thờ khờ dại, mà hãy tỉnh táo
và vững vàng trong đức tin, đừng cưỡng lại huấn dụ của người
mẹ, đừng cự lại việc trợ giúp của Mẹ Giáo Hội. Một người mẹ tốt lành bao
giờ cũng hỗ trợ con cái của mình trong những giây phút khó khăn.
3- Các bạn thân
mến, đó là Giáo Hội: đó là Giáo Hội mà tất cả chúng ta đều yêu
mến, Giáo Hội mà tôi kính mến. Một người mẹ lo lắng đến tình trạng an sinh
của con cái mình, một người mẹ có khả năng hiến sự sống cho con cái của mình.
Tuy nhiên, chúng ta không được quên rằng Giáo Hội là tất cả mọi
người đã lãnh nhận phép rửa, chứ không phải chỉ là các vị linh mục hay các
vị giám mục, không phải thế, mà là tất cả chúng ta. Tất cả chúng
ta đều ở trong Giáo Hội, tất cả chúng ta đều là con cái, cả
những Kitô hữu khác nữa. Chúng ta, tất cả đã lãnh nhận phép rửa, nam cũng
như nữ, cùng nhau là Giáo Hội. Đã bao nhiêu lần trong đời sống của
mình chúng ta không làm chứng cho vai trò làm mẹ này của Giáo Hội, cho lòng
can đảm từ mẫu này của Giáo Hội! Vậy chúng ta hãy ký thác bản thân mình
cho Mẹ Maria, vì Mẹ sẽ dạy chúng ta làm sao có cùng một tinh thần từ mẫu của
Mẹ đối với anh chị em của chúng ta, với một khả năng chân thành biết chấp
nhận, thứ tha và tác động niềm tin tưởng cùng hy vọng.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo
http://www.zenit.org/en/articles/on-the-motherhood-of-the-church-pope-francis-general-audience-sept-3
(Nhan đề và những chỗ in mầu nghiêng là do tự ý người dịch)
Phụ Thêm:
Trong bài giáo lý tuần trước, Thứ Tư 27/4/2014, theo bản dịch của Zenit, có 3 chỗ [...], trong đó hai chỗ cuối xẩy ra một ở gần cuối đoạn 2 và một ở cuối đoạn 3. Bởi vì, 2 đoạn này là hai đoạn Đức Thánh Cha nói buông, không theo bài bản đã được soạn dọn. Như thể ngài muốn khai triển thêm những gì ngài muốn nói vào chính lúc bầy giờ. Theo tờ Vatican Insider http://vaticaninsider.lastampa.it/en/the-vatican/detail/articolo/francesco-francis-francisco-chiesa-church-iglesia-35990/ thì 2 chỗ [...] tức 2 chỗ Đức Thánh Cha đã nói buông này là hai đoạn dưới đây:
[...] 1- "Điều ấy tốt hay không tốt? Nếu có ai được
chọn làm chủ tịch của một hội đoàn, thì có lời ra tiếng vào chống lại anh
ta. Có người được chọn làm trưởng ban giáo lý, cũng lời to tiếng nhỏ chống
lại chị ta" (một tràng vỗ tay nổi lên khi ngài nói như thế). "Tôi
không bảo anh chị em là hãy cắt lưỡi của anh chị em đi, không phải thế, mà
là hãy xin Chúa ơn biết kiểm chế...”.
[...] 2- "Có rất nhiều chia rẽ giữa thành
phần Kitô hữu chúng ta, nếu chúng ta nhìn vào lịch sử của Giáo Hội! Thậm chí
cho đến nay chúng ta vẫn đang chia rẽ nhau. Theo lịch sử, là Kitô
hữu, chúng ta đã gây chiến với nhau vì những khác biệt về thần học; chúng
ta hãy nghĩ đến Cuộc Chiến 30 Năm. Thế nhưng đó không phải là Kitô
giáo. Chúng ta đang chia rẽ nhau thậm chí cho đến giờ này: chúng ta
cần phải xin ơn hiệp nhất nơi tất cả mọi Kitô hữu, mối hiệp nhất mà Chúa
Giêsu mong muốn, vì Người đã nguyện cầu cho mối hiệp nhất ấy". (Biệt chú của người dịch: ở đây ĐTC nhắc tới một trường hợp chia rẽ trầm trọng giữa Kitô hữu đó là cuộc chiến 30 năm, cuộc chiến từ năm 1618 đến 1648, giữa hoàng đế Rôma Thánh liên minh với Pháp, Thụy Điển, Tây Ban Nha với giáo phái Tin Lành Đức quốc).
"Ở trong các giáo phận xưa kia của tôi, có lần tôi đã
nghe được một nhận định đáng chú ý và tích cực.
Nhận định về một người đàn bà có tuổi, người đã làm việc cho
giáo xứ suốt cuộc đời của mình. Có người biết rõ về bà đã nói
rằng: 'người đàn bà này không bao giờ nói xấu về bất cứ một ai, không bao
giờ xì xèo rỉ tai đồn đoán, bà luôn luôn tươi cười'. Ngày mai có
thể phong thánh cho một người đàn bà như thế, thật là tốt lành, thật là
một gương sáng".
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
|